11-Swahiyh Al-Bukhaariy: Kitabu Cha Ijumaa - كتاب الجمعة

 

 

 

كِتابُ الجُمعة

11-Kitabu Cha Ijumaa

 

 

 

Alhidaaya.com

 

 

 

 

 

01-Mlango

 باب فَرْضِ الْجُمُعَة

 

Kufaridhiwa Swalaahah Ya Ijumaa

 

 

 

 

لِقَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى: {إِذَا نُودِيَ لِلصَّلاَةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ}.

 

Kwa mujibu wa Kauli ya Allaah (سبحانه وتعالى):

 

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّـهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿٩﴾

Enyi walioamini! Inaponadiwa kwa ajili ya Swalaahah siku ya Ijumaa, kimbilieni kumdhukuru Allaah na acheni kuuza na kununua. Hivyo ni khayr kwenu mkiwa mnajua. [Al-Jumu’ah: 9]

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ، قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الزِّنَادِ، أَنَّ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ هُرْمُزَ الأَعْرَجَ، مَوْلَى رَبِيعَةَ بْنِ الْحَارِثِ حَدَّثَهُ أَنَّهُ، سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ ـ رضى الله عنه ـ أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ‏ "‏ نَحْنُ الآخِرُونَ السَّابِقُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، بَيْدَ أَنَّهُمْ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِنَا، ثُمَّ هَذَا يَوْمُهُمُ الَّذِي فُرِضَ عَلَيْهِمْ فَاخْتَلَفُوا فِيهِ، فَهَدَانَا اللَّهُ، فَالنَّاسُ لَنَا فِيهِ تَبَعٌ، الْيَهُودُ غَدًا وَالنَّصَارَى بَعْدَ غَدٍ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Nilimsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Sisi (Waislamu) ni wa mwisho (kuja) lakini tutakuwa wa mwanzo kabisa Siku ya Qiyaamah, ingawa umati za mwanzo walipewa Maandiko Matukufu mwanzo kabla yetu. Na hii ilikuwa ndiyo siku yao (Ijumaa) ambayo ilifaridhiwa kwao lakini wakakhitilafiana kuhusu siku hiyo. Kwa hivyo Allaah Akatupa sisi muongozo kwayo (Ijumaa), na watu wengine wote wako nyuma yetu kuhusu kadhia hii: Wayahudi (siku yao tukufu ni) kesho (yaani Jumamosi), na ya Manaswaara (ni) kesho kutwa (yaani Jumapili).”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 876

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 1

 

 

 

 

 

 

02-Mlango

 

 باب فَضْلِ الْغُسْلِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، وَهَلْ عَلَى الصَّبِيِّ شُهُودُ يَوْمِ الْجُمُعَةِ أَوْ عَلَى النِّسَاءِ

 

Ubora Wa Ghuslu (Josho) Mnamo Siku Ya Ijumaa Na Je, Ni Lazima Kwa Watoto Na Wanawake Kuhudhuria (Swalaah) Ya Ijumaa?

 

 

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ إِذَا جَاءَ أَحَدُكُمُ الْجُمُعَةَ فَلْيَغْتَسِلْ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia ‘Abdullah Bin ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Yeyote kati yenu anayetaka kuhudhuria Swalaah ya Ijumaa sharti aoge (ghuslu, josho) kwanza.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 877

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 2

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَسْمَاءَ، قَالَ أَخْبَرَنَا جُوَيْرِيَةُ، عَنْ مَالِكٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ، بَيْنَمَا هُوَ قَائِمٌ فِي الْخُطْبَةِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ إِذْ دَخَلَ رَجُلٌ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ الأَوَّلِينَ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم فَنَادَاهُ عُمَرُ أَيَّةُ سَاعَةٍ هَذِهِ قَالَ إِنِّي شُغِلْتُ فَلَمْ أَنْقَلِبْ إِلَى أَهْلِي حَتَّى سَمِعْتُ التَّأْذِينَ، فَلَمْ أَزِدْ أَنْ تَوَضَّأْتُ‏.‏ فَقَالَ وَالْوُضُوءُ أَيْضًا وَقَدْ عَلِمْتَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَأْمُرُ بِالْغُسْلِ‏.‏

 

Amesimulia Ibn ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

‘Umar bin Al-Khattwaab alisimama akiwa anatoa khutba siku ya Ijumaa, mmoja wa Swahaba wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) ambaye alikuwa mmoja wa Muhaajiriyn (mhamiaji) maarufu, akaingia Msikitini. ‘Umar akamuuliza: “Sasa ni saa ngapi?” Akajibu: “Nilikuwa nina shughuli nyingi na sikuweza kurejea nyumbani hadi nilivyosikia Adhaan. Sikuweza kutimiza ada zaidi ya kuchukua Wudhuu.” Kisha ‘Umar akamwambia: “Wewe ulichukua Wudhuu peke yake ilhali unajua kuwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akituamrisha ghuslu (kuoga josho) mnamo siku za Ijumaa?”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 878

Mjalada: 2

 

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 3

 

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ صَفْوَانَ بْنِ سُلَيْمٍ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ ـ رضى الله عنه ـ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ غُسْلُ يَوْمِ الْجُمُعَةِ وَاجِبٌ عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Sa’iyd Al-Khudriyy (رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Ghuslu (kuoga josho) siku ya Ijumaa ni waajib kwa kila Mwislamu mwanamume ambaye amefikia umri wa kubalehe.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 879

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 4

 

 

 

 

 

 

03-Mlango

باب الطِّيبِ لِلْجُمُعَةِ

 

Kujipaka Manukato Kabla Ya Kwenda Kuswali Ijumaa

 

 

 

حَدَّثَنَا عَلِيٌّ، قَالَ حَدَّثَنَا حَرَمِيُّ بْنُ عُمَارَةَ، قَالَ حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي بَكْرِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ، قَالَ حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ سُلَيْمٍ الأَنْصَارِيُّ، قَالَ أَشْهَدُ عَلَى أَبِي سَعِيدٍ قَالَ أَشْهَدُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ الْغُسْلُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَاجِبٌ عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ، وَأَنْ يَسْتَنَّ وَأَنْ يَمَسَّ طِيبًا إِنْ وَجَدَ ‏"‏‏.‏ قَالَ عَمْرٌو أَمَّا الْغُسْلُ فَأَشْهَدُ أَنَّهُ وَاجِبٌ، وَأَمَّا الاِسْتِنَانُ وَالطِّيبُ فَاللَّهُ أَعْلَمُ أَوَاجِبٌ هُوَ أَمْ لاَ، وَلَكِنْ هَكَذَا فِي الْحَدِيثِ‏.‏ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ هُوَ أَخُو مُحَمَّدِ بْنِ الْمُنْكَدِرِ وَلَمْ يُسَمَّ أَبُو بَكْرٍ هَذَا‏.‏ رَوَاهُ عَنْهُ بُكَيْرُ بْنُ الأَشَجِّ وَسَعِيدُ بْنُ أَبِي هِلاَلٍ وَعِدَّةٌ‏.‏ وَكَانَ مُحَمَّدُ بْنُ الْمُنْكَدِرِ يُكْنَى بِأَبِي بَكْرٍ وَأَبِي عَبْدِ اللَّهِ‏.‏

 

Amesimulia Abu Sa’iyd (رضي الله عنه):

 

Nashuhudia kuwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Ghuslu (josho) mnamo siku za Ijumaa ni waajib kwa kila Mwislamu mwanamume aliyekwishafikia umri wa kubalehe, na (pia) kusafisha meno yake kwa mswaki na kutumia manukato yakiwa yapo.” ‘Amr, Msimuliaji msaidizi, amesema: “Nashuhudia kuwa ghuslu (josho) ni waajib, lakini kuhusu kupiga mswaki na kupaka manukato Allaah Ndiye Anayejua zaidi iwapo ni waajib au laa, lakini kwa mujibu wa Hadiyth ni kama ilivyo hapo juu.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 880

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 5

 

 

 

 

 

 

04-Mlango

 

  

باب فَضْلِ الْجُمُعَةِ

Fadhila Za Swalaah Ya Ijumaa

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ سُمَىٍّ، مَوْلَى أَبِي بَكْرِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ أَبِي صَالِحٍ السَّمَّانِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ـ رضى الله عنه ـ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ مَنِ اغْتَسَلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ غُسْلَ الْجَنَابَةِ ثُمَّ رَاحَ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَدَنَةً، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الثَّانِيَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَقَرَةً، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الثَّالِثَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ كَبْشًا أَقْرَنَ، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الرَّابِعَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ دَجَاجَةً، وَمَنْ رَاحَ فِي السَّاعَةِ الْخَامِسَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَيْضَةً، فَإِذَا خَرَجَ الإِمَامُ حَضَرَتِ الْمَلاَئِكَةُ يَسْتَمِعُونَ الذِّكْرَ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema:  “Mtu yeyote anayeoga siku ya Ijumaa kwa mfano ghuslu (josho) la janaba, kisha anakwenda kuswali (mnamo saa ya kwanza, yaani mapema), ni mithili ya kuwa katoa dhabihu (Swadaqah) ngamia; na mtu yeyote anayekwenda mnamo saa ya pili ni mithili ya kutoa dhabihu ng’ombe. Na yeyote anayekwenda saa ya tatu, basi ni kama katoa dhabihu kondoo dume mwenye pembe; na yeyote anayekwenda saa ya nne basi huyo ni kama katoa dhabihu ya kuku jike; na yeyote anayekwenda saa ya tano basi huyo ni kama katoa dhabihu ya yai. Imaam anapokuja (anapoanza kutoa Khutba), Malaika huhudhuria kuisikiliza ile Khutba.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 881

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 6

 

 

 

 

 

 

05-Mlango

 

 

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ حَدَّثَنَا شَيْبَانُ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ عُمَرَ ـ رضى الله عنه ـ بَيْنَمَا هُوَ يَخْطُبُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ إِذْ دَخَلَ رَجُلٌ فَقَالَ عُمَرُ لِمَ تَحْتَبِسُونَ عَنِ الصَّلاَةِ فَقَالَ الرَّجُلُ مَا هُوَ إِلاَّ سَمِعْتُ النِّدَاءَ تَوَضَّأْتُ‏.‏ فَقَالَ أَلَمْ تَسْمَعُوا النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ إِذَا رَاحَ أَحَدُكُمْ إِلَى الْجُمُعَةِ فَلْيَغْتَسِلْ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Wakati ‘Umar (رضي الله عنه) alipokuwa akitoa Khutba siku ya Ijumaa, mtu mmoja aliingia Msikitini ‘Umar akamuuliza: “Nini kilichokuchelewesha kuja kuswali?” Yule mtu akajibu: “Ilikuwa tu kwamba nilipoisikia Adhaan nilichukua Wudhuu tu (kwa ajili ya Swalaah).” Kusikia hivyo ‘Umar akamwambia: “Je, kwani hukusikia Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: ‘Yeyote kati yenu anayekwenda kuswali Swalaah ya Ijumaa sharti afanye ghuslu (aoge josho)?”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 882

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 7

 

 

 

 

 

 

 

06-Mlango

باب الدُّهْنِ لِلْجُمُعَةِ

 

Kutumia Mafuta Ya Nwele (Kwa Kujiandaa) Swalaah Ya Ijumaa

 

 

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، عَنْ سَعِيدٍ الْمَقْبُرِيِّ، قَالَ أَخْبَرَنِي أَبِي، عَنِ ابْنِ وَدِيعَةَ، عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِيِّ، قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ لاَ يَغْتَسِلُ رَجُلٌ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، وَيَتَطَهَّرُ مَا اسْتَطَاعَ مِنْ طُهْرٍ، وَيَدَّهِنُ مِنْ دُهْنِهِ، أَوْ يَمَسُّ مِنْ طِيبِ بَيْتِهِ ثُمَّ يَخْرُجُ، فَلاَ يُفَرِّقُ بَيْنَ اثْنَيْنِ، ثُمَّ يُصَلِّي مَا كُتِبَ لَهُ، ثُمَّ يُنْصِتُ إِذَا تَكَلَّمَ الإِمَامُ، إِلاَّ غُفِرَ لَهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجُمُعَةِ الأُخْرَى ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Salmaan Al-Faarisiyy (رضي الله عنه):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Yeyote anayeoga josho (ghuslu) siku ya Ijumaa, kisha akajisafisha vizuri kadiri awezavyo, kisha akatumia mafuta yake (ya nywele) au ajipake manukato ya nyumbani kwake, kisha akaenda kuswali Swalaah ya Ijumaa na afikapo Msikitini hawatenganishi watu wawili waliokaa pamoja, kisha akaswali kama Allaah Alivyomwandikia, kisha akabakia kuwa kimya wakati Imaam anatoa Khutba, ataghufuriwa dhambi zake alizotenda kati ya Ijumaa hii na iliyopita.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 883

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 8

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ، قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ طَاوُسٌ قُلْتُ لاِبْنِ عَبَّاسٍ ذَكَرُوا أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ اغْتَسِلُوا يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَاغْسِلُوا رُءُوسَكُمْ وَإِنْ لَمْ تَكُونُوا جُنُبًا، وَأَصِيبُوا مِنَ الطِّيبِ ‏"‏‏.‏ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ أَمَّا الْغُسْلُ فَنَعَمْ، وَأَمَّا الطِّيبُ فَلاَ أَدْرِي‏.‏

 

Amesimulia Twaawus (رضي الله عنه)

 

Nilimwambia Ibn ‘Abbaas: Watu wanasimulia kuwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Ogeni josho (ghuslu) siku za Ijumaa na osheni vichwa vyenu (yaani ogeni kikamilifu), hata kama ninyi hamko katika janaba,  na tumieni  manukato.” Kuhusu hilo, Ibn ‘Abbaas akajibu: “Ninafahamu kuhusu ghuslu yaani (kuoga josho ni waajib), lakini sijui kuhusu manukato (iwapo ni waajib au laa.)”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 884

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 9

 

 

 

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى، قَالَ أَخْبَرَنَا هِشَامٌ، أَنَّ ابْنَ جُرَيْجٍ، أَخْبَرَهُمْ قَالَ أَخْبَرَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ مَيْسَرَةَ، عَنْ طَاوُسٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ـ رضى الله عنهما ـ أَنَّهُ ذَكَرَ قَوْلَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم فِي الْغُسْلِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقُلْتُ لاِبْنِ عَبَّاسٍ أَيَمَسُّ طِيبًا أَوْ دُهْنًا إِنْ كَانَ عِنْدَ أَهْلِهِ فَقَالَ لاَ أَعْلَمُهُ‏.‏

 

Amesimulia Twaawus (رضي الله عنه):

 

Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما) alitaja kauli ya Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kuhusu ghuslu (josho) siku ya Ijumaa kisha nikauliza iwapo Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) aliamrisha manukato au mafuta ya nywele yatumike kama yanapatikana nyumbani kwa mtu. Yeye (Ibn ‘Abbaas) akajibu kuwa hakujua kuhusu hilo.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 885

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 10

 

 

 

 

 

 

07-Mlango

 

 باب يَلْبَسُ أَحْسَنَ مَا يَجِدُ

Mtu Kuvaa Nguo Nzuri Kuliko Zote Alizonazo (Kwa Kuswalia Swalaah Ya Ijumaa)

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ، رَأَى حُلَّةَ سِيَرَاءَ عِنْدَ باب الْمَسْجِدِ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ، لَوِ اشْتَرَيْتَ هَذِهِ فَلَبِسْتَهَا يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَلِلْوَفْدِ إِذَا قَدِمُوا عَلَيْكَ‏.‏ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏"‏ إِنَّمَا يَلْبَسُ هَذِهِ مَنْ لاَ خَلاَقَ لَهُ فِي الآخِرَةِ ‏"‏‏.‏ ثُمَّ جَاءَتْ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم مِنْهَا حُلَلٌ، فَأَعْطَى عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ ـ رضى الله عنه ـ مِنْهَا حُلَّةً فَقَالَ عُمَرُ يَا رَسُولَ اللَّهِ، كَسَوْتَنِيهَا وَقَدْ قُلْتَ فِي حُلَّةِ عُطَارِدٍ مَا قُلْتَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏"‏ إِنِّي لَمْ أَكْسُكَهَا لِتَلْبَسَهَا ‏"‏‏.‏ فَكَسَاهَا عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ ـ رضى الله عنه ـ أَخًا لَهُ بِمَكَّةَ مُشْرِكًا‏.‏

 

 

Amesimulia ‘Abdullah bin ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

 ‘Umar bin Al-Khattwaab aliliona joho la hariri (lililokuwa likiuzwa) katika lango la Msikiti akamwambia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم): “Ningependa ununue joho hili ili ulivae mnamo siku za Ijumaa na pia zinapowasili jumbe za wawakilishi.” Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: “Hili litavaliwa na mtu ambaye hatakuwa na sehemu ya thawabu huko Aakhirah.”  Baadaye Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alipewa majoho ya aina hii hii, naye akampa moja wapo ‘Umar bin Al-Khattwaab (رضي الله عنه) akasema ‘Umar:  “Ee Rasuli wa Allaah!  Umenipa joho hili ingawa kuhusu joho la Atw-Twaarid (muuzaji wa majoho ambaye alikuwa akiuza lile joho la hariri katika lango la Msikiti) ulitoa tamko fulani?” Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akasema: “Sijakupa joho hili ulivae wewe.” Na kwa hivyo ‘Umar Bin Al-Khatwaab (رضي الله عنه) akampa joho hilo ndugu yake mpagani kule Makkah alivae.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 886

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 11

 

 

 

 

 

 

08-Mlango

 

 باب السِّوَاكِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ

Kutumia Siwaak (Mswaki Wa Mti) Mnamo Siku Ya Ijumaa

 

 

 

وَقَالَ أَبُو سَعِيدٍ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَسْتَنُّ.

 

Na Abu Sa’id alisema kuwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akitumia mswaki.

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ أَبِي الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ـ رضى الله عنه ـ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ لَوْلاَ أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِي ـ أَوْ عَلَى النَّاسِ ـ لأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ مَعَ كُلِّ صَلاَةٍ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Laiti nisingeona ni mashaka kwa Ummah wangu - au kwa watu - ningewaamuru kutumia mswaki kabla ya kila Swalaah. ”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 887

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 12

 

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ، قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَارِثِ، قَالَ حَدَّثَنَا شُعَيْبُ بْنُ الْحَبْحَابِ، حَدَّثَنَا أَنَسٌ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ أَكْثَرْتُ عَلَيْكُمْ فِي السِّوَاكِ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Anas (رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Nimewaambia mara kwa mara mtumie Siwaak.” (Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم alisisitiza matumizi ya miswaki.)”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 888

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 13

 

 

 

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ، قَالَ أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ، عَنْ مَنْصُورٍ، وَحُصَيْنٍ، عَنْ أَبِي وَائِلٍ، عَنْ حُذَيْفَةَ، قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم إِذَا قَامَ مِنَ اللَّيْلِ يَشُوصُ فَاهُ‏.‏

 

 

 

Amesimulia Hudhayfah (رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alipoku akiamka usiku (kuswali Swalaah za usiku) alikuwa akisafisha kinywa chake.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 889

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 14

 

 

 

 

 

 

09-Mlango

 

 باب مَنْ تَسَوَّكَ بِسِوَاكِ غَيْرِهِ

 

Yeyote Anayetumia Mswaki Wa Mtu Mwingine

 

 

 

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ حَدَّثَنِي سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ، قَالَ قَالَ هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ أَخْبَرَنِي أَبِي، عَنْ عَائِشَةَ ـ رضى الله عنها ـ قَالَتْ دَخَلَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي بَكْرٍ، وَمَعَهُ سِوَاكٌ يَسْتَنُّ بِهِ، فَنَظَرَ إِلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَقُلْتُ لَهُ أَعْطِنِي هَذَا السِّوَاكَ يَا عَبْدَ الرَّحْمَنِ‏.‏ فَأَعْطَانِيهِ فَقَصَمْتُهُ ثُمَّ مَضَغْتُهُ، فَأَعْطَيْتُهُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَاسْتَنَّ بِهِ وَهْوَ مُسْتَسْنِدٌ إِلَى صَدْرِي‏.‏

 

Amesimulia ‘‘Aaishah (رضي الله عنها):

 

Abdur-Rahmaan bin Abi Bakr alikuja huku mkononi kashika mswaki ambao alikuwa akisafishia meno yake. Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alimtazama. Nikasema: “Nipe mswaki ee Abaa ‘Abdar-Rahmaan!” Nilimuomba Aliponipa niliugawa, nikautafunatafuna kisha nikampa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم). Akasafisha meno yake kwayo, (na wakati ule) alikuwa kajipumzisha kifuani kwangu.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth:  890

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 15

 

 

 

 

 

 

10-Mlango

 

باب مَا يُقْرَأُ فِي صَلاَةِ الْفَجْرِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ

 

Aayah Za Kusoma (Kutoka Katika Qur-aan) Katika Swalaah Ya Alfajiri Siku Ya Ijumaa

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ سَعْدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ ـ هُوَ ابْنُ هُرْمُزَ ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ـ رضى الله عنه ـ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَقْرَأُ فِي الْجُمُعَةِ فِي صَلاَةِ الْفَجْرِ  الم * تَنْزِيلُ‏  ‏ السَّجْدَةَ وَ ‏هَلْ أَتَى عَلَى الإِنْسَانِ‏

 

                              

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akisoma katika Swalaah ya Alfajiri ya siku ya Ijumaa: 

 

الم ﴿١﴾ تَنزِيلُ

 

[As-Sajdah (32)]

 

  na

هَلْ أَتَىٰ عَلَى الْإِنسَانِ

[Al-Insaan (76)]

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 891

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 16

 

 

 

 

 

 

11-Mlango

 

باب الْجُمُعَةِ فِي الْقُرَى وَالْمُدْنِ

 

Kuswali Swalaah Ya Ijumaa Vijijini Na Mijini

 

 

 

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَامِرٍ الْعَقَدِيُّ، قَالَ حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ طَهْمَانَ، عَنْ أَبِي جَمْرَةَ الضُّبَعِيِّ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّهُ قَالَ إِنَّ أَوَّلَ جُمُعَةٍ جُمِّعَتْ بَعْدَ جُمُعَةٍ فِي مَسْجِدِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فِي مَسْجِدِ عَبْدِ الْقَيْسِ بِجُوَاثَى مِنَ الْبَحْرَيْنِ

 

Amesimulia Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما):

 

 

Swalaah ya kwanza ya Ijumaa iliyoswaliwa baada ya Ijumaa iliyosaliwa katika Msikiti wa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم), ilikuwa ni katika Masjid ‘Abdul-Qays kule Jawaathiy Bahrain.”   

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 892

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 17

 

                            

 

 

   حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، قَالَ أَخْبَرَنَا يُونُسُ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ أَخْبَرَنَا سَالِمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ‏"‏ كُلُّكُمْ رَاعٍ ‏"‏‏.‏ وَزَادَ اللَّيْثُ قَالَ يُونُسُ كَتَبَ رُزَيْقُ بْنُ حُكَيْمٍ إِلَى ابْنِ شِهَابٍ ـ وَأَنَا مَعَهُ يَوْمَئِذٍ بِوَادِي الْقُرَى ـ هَلْ تَرَى أَنْ أُجَمِّعَ‏.‏ وَرُزَيْقٌ عَامِلٌ عَلَى أَرْضٍ يَعْمَلُهَا، وَفِيهَا جَمَاعَةٌ مِنَ السُّودَانِ وَغَيْرِهِمْ، وَرُزَيْقٌ يَوْمَئِذٍ عَلَى أَيْلَةَ، فَكَتَبَ ابْنُ شِهَابٍ ـ وَأَنَا أَسْمَعُ ـ يَأْمُرُهُ أَنْ يُجَمِّعَ، يُخْبِرُهُ أَنَّ سَالِمًا حَدَّثَهُ أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ‏"‏ كُلُّكُمْ رَاعٍ، وَكُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، الإِمَامُ رَاعٍ وَمَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، وَالرَّجُلُ رَاعٍ فِي أَهْلِهِ وَهْوَ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ، وَالْمَرْأَةُ رَاعِيَةٌ فِي بَيْتِ زَوْجِهَا وَمَسْئُولَةٌ عَنْ رَعِيَّتِهَا، وَالْخَادِمُ رَاعٍ فِي مَالِ سَيِّدِهِ وَمَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ ـ قَالَ وَحَسِبْتُ أَنْ قَدْ قَالَ ـ وَالرَّجُلُ رَاعٍ فِي مَالِ أَبِيهِ وَمَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ وَكُلُّكُمْ رَاعٍ وَمَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Ibn ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

Nimemsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Ninyi nyote ni Wachunga.”  Al-Layth amezidisha akasema: “Yuwnus amesema:  Ruzaq bin Hukaym alimwandikia Ibn Shihaab wakati mimi nilikuwa pamoja naye kule Wadi Al-Quraa akasema.”  “Je mimi nitaongoza Swalaah ya Ijumaa?” Ruzayq alikuwa akilima shambani, na kulikuwapo kundi la Wasudani na watu wengine. Ruzayq wakati ule alikuwa ni Gavana wa Aylah. Ibn Shihaab alimwandikia Ruzayq kumuamuru aongoze Swalaah ya Ijumaa na akamwambia kuwa Saalim alimwambia kuwa ’Abdullah bin ‘Umar amesema: Nilimsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Ninyi nyote ni wachunga na mnawajibika kwa kata zenu na vitu vilivyo chini ya uangalizi wenu. Imaam (yaani mtawala) ni mchunga wa raia wake, na anawajibika kwao, na mtu mzima mwanamume ni mchunga wa familia yake na anawajibika kwao. Mwanamke ni mchunga wa nyumba ya mume wake na anawajibika kwake. Mtumishi ni mchunga wa mali ya bwana wake na anawajibika kwake.” Nadhani pia alisema: “Mtu mzima mwanamume ni mchunga wa mali za baba yake na anawajibika kwake. Ninyi nyote ni wachunga na mnawajibika kwa kata zenu na vitu vilivyomo chini ya uangalizi wenu.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 893

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 18

 

 

 

 

 

 

12-Mlango

 

باب هَلْ عَلَى مَنْ لَمْ يَشْهَدِ الْجُمُعَةَ غُسْلٌ مِنَ النِّسَاءِ وَالصِّبْيَانِ وَغَيْرِهِمْ

 

Ghuslu (Josho) Siku Ya Ijumaa Je Ni Waajib Kwa Wanawake Na Watoto, Na Wengine Wasiohudhuria Swalaah Ya Ijumaa?

 

 

وَقَالَ ابْنُ عُمَرَ إِنَّمَا الْغُسْلُ عَلَى مَنْ تَجِبُ عَلَيْهِ الْجُمُعَةُ.

 

Na Ibn ‘Umar amesema: “Ghuslu (josho) ni waajib kwa wale ambao kwao ni waajib waiswali Swalaah ya Ijumaa.”      

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ، قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ حَدَّثَنِي سَالِمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، أَنَّهُ سَمِعَ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ يَقُولُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ‏ "‏ مَنْ جَاءَ مِنْكُمُ الْجُمُعَةَ فَلْيَغْتَسِلْ ‏"‏‏.‏

Amesimulia ‘Abdullah bin ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

Nimemsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Yeyote kati yenu ajaye kuswali Swalaah ya Ijumaa sharti aoge josho (ghuslu).”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 894

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 19

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ صَفْوَانَ بْنِ سُلَيْمٍ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ ـ رضى الله عنه ـ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ غُسْلُ يَوْمِ الْجُمُعَةِ وَاجِبٌ عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ ‏"‏‏

 

Amesimulia Abu Sa’iyd Al-Khudriyy ((رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Ghuslu (josho) siku ya Ijumaa ni waajib kwa kila Mwislamu ambaye kafikia umri wa baleghe.”               

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 895

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 20

 

 

 

 

 حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ، قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ طَاوُسٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏"‏ نَحْنُ الآخِرُونَ السَّابِقُونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِنَا، وَأُوتِينَاهُ مِنْ بَعْدِهِمْ، فَهَذَا الْيَوْمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فِيهِ فَهَدَانَا اللَّهُ، فَغَدًا لِلْيَهُودِ وَبَعْدَ غَدٍ لِلنَّصَارَى ‏"‏‏.‏ فَسَكَتَ‏.‏ ثُمَّ قَالَ ‏"‏ حَقٌّ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ أَنْ يَغْتَسِلَ فِي كُلِّ سَبْعَةِ أَيَّامٍ يَوْمًا يَغْسِلُ فِيهِ رَأْسَهُ وَجَسَدَهُ ‏"‏‏.‏ ثُمَّ قَالَ ‏"‏ حَقٌّ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ أَنْ يَغْتَسِلَ فِي كُلِّ سَبْعَةِ أَيَّامٍ يَوْمًا يَغْسِلُ فِيهِ رَأْسَهُ وَجَسَدَهُ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم):  “Sisi ni wa mwisho kuja (miongoni mwa umati), lakini tutakuwa wa mwanzo kabisa mnamo Siku ya Qiyaamah. Wao walipewa Maandiko matukufu kabla yetu, sa sisi tulipewa Qur-aan baada yao. Na hii ndiyo iliyokuwa siku yenyewe (Ijumaa) ambayo kwayo walikhitilafiana, na Allaah Akatupa sisi (Waislamu) mwongozo (kwayo). Kwa hivyo kesho (yaani Jumamosi) ni siku ya Wayahudi, na kesho kutwa (yaani Jumapili) ni siku ya Manaswaara.” Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alibaki kimya (kwa muda mfupi) kisha akasema: “Ni waajib kwa kila Mwislamu aoge josho (ghuslu) mara moja kila wiki, ambapo ni sharti aoshe kichwa chake na mwili.” 

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 896, 997

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 21

 

 

 

رَوَاهُ أَبَانُ بْنُ صَالِحٍ عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ طَاوُسٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ لِلَّهِ تَعَالَى عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ حَقٌّ أَنْ يَغْتَسِلَ فِي كُلِّ سَبْعَةِ أَيَّامٍ يَوْمًا ‏"‏‏.‏

  

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه)

 

Kupitia kwa wasimulizi mbalimbali kuwa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Ni haki ya Allaah juu ya kila Mwislamu kuwajibika  ghuslu (kuoga josho) (kwa uchache) mara moja kila siku saba.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 898

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 22

 

         

 

 

 

 

13-Mlango

 

  

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، حَدَّثَنَا شَبَابَةُ، حَدَّثَنَا وَرْقَاءُ، عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ ائْذَنُوا لِلنِّسَاءِ بِاللَّيْلِ إِلَى الْمَسَاجِدِ ‏"‏‏.‏

 

 

Amesimulia Ibn ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Waruhusuni wanawake waende Misikitini usiku.”      

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 899

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 23

 

 

 

حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُوسَى، حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ، حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ كَانَتِ امْرَأَةٌ لِعُمَرَ تَشْهَدُ صَلاَةَ الصُّبْحِ وَالْعِشَاءِ فِي الْجَمَاعَةِ فِي الْمَسْجِدِ، فَقِيلَ لَهَا لِمَ تَخْرُجِينَ وَقَدْ تَعْلَمِينَ أَنَّ عُمَرَ يَكْرَهُ ذَلِكَ وَيَغَارُ قَالَتْ وَمَا يَمْنَعُهُ أَنْ يَنْهَانِي قَالَ يَمْنَعُهُ قَوْلُ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ لاَ تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللَّهِ مَسَاجِدَ اللَّهِ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Ibn ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

Mmoja wa wake wa ‘Umar (bin Al-Khattwaab) alikuwa akiswali Swalaah za Alfajiri na ‘Ishaa kwa Jamaa Msikitini. Aliulizwa kwa nini alikuja kuswali nje ya nyumba yake ilhali anajua fika kuwa ‘Umar hakupenda hivyo, naye ana ghiyrah (anajiheshimu kwa hadhi kubwa ya binafsi)?  Mke huyo wa ‘Umar akajibu: “Kitu gani basi kinachomzuia ‘Umar kunizuia mimi nisiende Msikitini kuswali Swalaah ya Jamaa?” Mtu mwengine akajibu: Ni kauli ya Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) aliyetamka: “Msiwazuie waja wa kike wa Allaah kuende kwenye Misikiti ya Allaah” ndiyo inayomzuia.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 900

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 24

 

 

 

 

 

 

14-Mlango

 

باب الرُّخْصَةِ إِنْ لَمْ يَحْضُرِ الْجُمُعَةَ فِي الْمَطَرِ

 

Inaruhusiwa Mtu Asihudhurie Swalaah Ya Ijumaa Msikitini  Iwapo Mvua Inanyesha

 

 

 

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ أَخْبَرَنِي عَبْدُ الْحَمِيدِ، صَاحِبُ الزِّيَادِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْحَارِثِ ابْنُ عَمِّ، مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ لِمُؤَذِّنِهِ فِي يَوْمٍ مَطِيرٍ إِذَا قُلْتَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ‏.‏ فَلاَ تَقُلْ حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ‏.‏ قُلْ صَلُّوا فِي بُيُوتِكُمْ‏.‏ فَكَأَنَّ النَّاسَ اسْتَنْكَرُوا، قَالَ فَعَلَهُ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنِّي، إِنَّ الْجُمُعَةَ عَزْمَةٌ، وَإِنِّي كَرِهْتُ أَنْ أُخْرِجَكُمْ، فَتَمْشُونَ فِي الطِّينِ وَالدَّحْضِ‏.‏

 

Amesimulia Muhammad Bin Siriyn (رضي الله عنه):

 

Ibn ‘Abbaas alimwambia Muadhin wake kuwa: “Siku inaponyesha mvua, baada ya kusema:

 

أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ

 

 Ash-hadu anna Muhammadan Rasuwlu-Allaah (Ninashuhudia kuwa Muhammad ni Rasuli wa Allaah

 

Usiseme:

حَىَّ عَلَى الصَّلاَةِ‏

 

Hayya ‘alaasw-Swalaah

 

Njooni mswali

 

 

bali sema:

صَلُّوا فِي بُيُوتِكُمْ‏

 

Swalluw fiy buyuwtikum

 

Swalini majumbani mwenu.

 

(Na huyo muadhin alitekeleza hivyo). Lakini watu hawakupenda vile. Ibn ‘Abbaas akasema: “Ilifanywa na yule ambaye yu mbora kuliko mimi. (Yaani Nabiy صلى الله عليه وآله وسلم). Bila shaka Swalaah ya Ijumaa ni waajib, lakini mie sipendi kuzidhili nafsi zenu kwa kuwaagiza nyie mtoke nje na kutembea kwenye tope.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 901

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 25

 

 

 

 

 

 

 

15-Mlango

 

بَابُ مِنْ أَيْنَ تُؤْتَى الْجُمُعَةُ وَعَلَى مَنْ تَجِبُ

 

Kutoka Wapi (Umbali Gani) Mtu Hulazimika Kuhudhuria Swalaah Ya Ijumaa? Swalaah Ya Ijumaa Ni Waajib Kwa Nani?

 

 

 

Hukmu inayozingatiwa kutokana na Kauli ya Allaah:

 

  يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّـهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ﴿٩﴾

Enyi walioamini! Inaponadiwa kwa ajili ya Swalaah siku ya Ijumaa, kimbilieni kumdhukuru Allaah na acheni kuuza na kununua. Hivyo ni kheri kwenu mkiwa mnajua.[Al-Jumu’ah: 9]

 

وَقَالَ عَطَاءٌ إِذَا كُنْتَ فِي قَرْيَةٍ جَامِعَةٍ فَنُودِيَ بِالصَّلَاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَحَقٌّ عَلَيْكَ أَنْ تَشْهَدَهَا سَمِعْتَ النِّدَاءَ أَوْ لَمْ تَسْمَعْهُ

 

وَكَانَ أَنَسٌ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ فِي قَصْرِهِ أَحْيَانًا يُجَمِّعُ وَأَحْيَانًا لَا يُجَمِّعُ وَهُوَ بِالزَّاوِيَةِ عَلَى فَرْسَخَيْنِ

 

Na ‘Atwaa amesema: “Endapo wewe uko kijijini wakati Adhaan inaponadi Swalaah ya Ijumaa, ni waajib kwako kuhudhuria Swalaah ya Ijumaa kama umeisikia Adhaan au laa.”

 

Na wakati mwingine Anas alikuwa akiitekeleza Swalaah ya Ijumaa nyumbani kwake, na wakati mwingine hakufanya hivyo, wakati alivyokuwa Az-Zaawiyah iliyoko umbali wa takribani maili sita kutoka Basara.”

 

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ، قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ وَهْبٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي عَمْرُو بْنُ الْحَارِثِ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي جَعْفَرٍ، أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ جَعْفَرِ بْنِ الزُّبَيْرِ، حَدَّثَهُ عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ عَائِشَةَ، زَوْجِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَتْ كَانَ النَّاسُ يَنْتَابُونَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ مِنْ مَنَازِلِهِمْ وَالْعَوَالِي، فَيَأْتُونَ فِي الْغُبَارِ، يُصِيبُهُمُ الْغُبَارُ وَالْعَرَقُ، فَيَخْرُجُ مِنْهُمُ الْعَرَقُ، فَأَتَى رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِنْسَانٌ مِنْهُمْ وَهْوَ عِنْدِي، فَقَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ لَوْ أَنَّكُمْ تَطَهَّرْتُمْ لِيَوْمِكُمْ هَذَا ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia ‘Aaishah (رضي الله عنها):

Mke wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم)

 

Watu walikuwa wakija kutoka majumbani kwao na kutoka Al-‘Awaaliy (yaani nje kidogo ya Madiynah umbali wa maili nne au zaidi kutoka Madiynah). Walikuwa wakipitia kwenye vumbi, na wakawa wanapatwa mavumbi na majasho, hivyo majasho yakawa yanawondoka .  Mmoja wao alikuja kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) ambaye alikuwa nyumbani mwangu. Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alimwambia: “Ninapenda ujiweke nadhifu katika siku hii yenu (yaani uoge josho).’”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 902

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 26

 

 

 

 

 

 

16-Mlango

 

  

باب وَقْتُ الْجُمُعَةِ إِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ

 

Wakati Wa Swalaah Ya Ijumaa Huwadia Wakati Jua Linaanza Kushuka (Yaani Mara Baada Ya Jua Kufika Utosini)

 

 

وَكَذَلِكَ يُرْوَى عَنْ عُمَرَ وَعَلِيٍّ وَالنُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ وَعَمْرِو بْنِ حُرَيْثٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ.

 

Na akina ’Umar, ’Aliy, An-Nu’umaan bin Bashiyr, na ’Amr bin Hurayth (رضي الله عنهم) pia walisema vivyo hivyo.             

 

 حَدَّثَنَا عَبْدَانُ، قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، قَالَ أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ، أَنَّهُ سَأَلَ عَمْرَةَ عَنِ الْغُسْلِ، يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقَالَتْ قَالَتْ عَائِشَةُ ـ رضى الله عنها ـ كَانَ النَّاسُ مَهَنَةَ أَنْفُسِهِمْ، وَكَانُوا إِذَا رَاحُوا إِلَى الْجُمُعَةِ رَاحُوا فِي هَيْئَتِهِمْ فَقِيلَ لَهُمْ لَوِ اغْتَسَلْتُمْ‏.‏

 

Amesimulia Yahyaa Bin Sa’iyd (رضي الله عنه):

 

Nilimuuliza ‘Amrah kuhusu ghuslu (josho) siku ya Ijumaa. Akajibu: Aaishah (رضي الله عنها) amesema: “Watu walikuwa wakifanya kazi (kukidhi maishah yao) na kila walipokwenda kuswali Ijumaa, walikuwa wakienda Msikitini wakiwa katika hali ile ile waliyokuwa nayo kazini. Kwa hivyo waliamriwa ghuslu (josho) siku ya Ijumaa.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 903

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 27

 

 

 

حَدَّثَنَا سُرَيْجُ بْنُ النُّعْمَانِ، قَالَ حَدَّثَنَا فُلَيْحُ بْنُ سُلَيْمَانَ، عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عُثْمَانَ التَّيْمِيِّ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، رضى الله عنه أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُصَلِّي الْجُمُعَةَ حِينَ تَمِيلُ الشَّمْسُ‏.‏

 

 

Amesimulia Anas Bin Maalik (رضي الله عنه):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akiswalisha Swalaah ya Ijumaa mara baada ya jua lifikiapo utosini.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 904

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 28

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدَانُ، قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، قَالَ أَخْبَرَنَا حُمَيْدٌ، عَنْ أَنَسٍ، قَالَ كُنَّا نُبَكِّرُ بِالْجُمُعَةِ، وَنَقِيلُ بَعْدَ الْجُمُعَةِ‏.‏

 

Amesimulia Anas Bin Maalik (رضي الله عنه):

 

Tulikuwa tukiswali Swalaah ya Ijumaa mapema kisha tunalala usingizi kidogo wa mchana.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 905

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 29

 

 

 

 

 

17-Mlango

 

باب إِذَا اشْتَدَّ الْحَرُّ يَوْمَ الْجُمُعَةِ

 

Endapo Inakuwa Joto Sana Siku Ya Ijumaa (Basi Kufanyike Nini?)

 

 

 

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي بَكْرٍ الْمُقَدَّمِيُّ، قَالَ حَدَّثَنَا حَرَمِيُّ بْنُ عُمَارَةَ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو خَلْدَةَ ـ هُوَ خَالِدُ بْنُ دِينَارٍ ـ قَالَ سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ، يَقُولُ كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم إِذَا اشْتَدَّ الْبَرْدُ بَكَّرَ بِالصَّلاَةِ، وَإِذَا اشْتَدَّ الْحَرُّ أَبْرَدَ بِالصَّلاَةِ، يَعْنِي الْجُمُعَةَ‏.‏ قَالَ يُونُسُ بْنُ بُكَيْرٍ أَخْبَرَنَا أَبُو خَلْدَةَ فَقَالَ بِالصَّلاَةِ، وَلَمْ يَذْكُرِ الْجُمُعَةَ‏.‏ وَقَالَ بِشْرُ بْنُ ثَابِتٍ حَدَّثَنَا أَبُو خَلْدَةَ قَالَ صَلَّى بِنَا أَمِيرٌ الْجُمُعَةَ ثُمَّ قَالَ لأَنَسٍ ـ رضى الله عنه ـ كَيْفَ كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يُصَلِّي الظُّهْرَ

         

 

Amesimulia Anas Bin Maalik (رضي الله عنه):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akiswali Swalaah ya Ijumaa mapema pindi baridi ilipozidi na pindi ilipokuwa joto sana alikuwa akichelewesha Swalaah ya Ijumaa.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 906

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 30

 

 

 

 

 

 

18-Mlango

 

باب الْمَشْىِ إِلَى الْجُمُعَةِ

 

 

Kwenda Kuswali Swalaah Ya Ijumaa Kwa Kutembea Taratibu Bila Pupa

 

 

وَقَوْلِ اللَّهِ- جَلَّ ذِكْرُهُ- {فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ}.
وَمَنْ قَالَ السَّعْيُ الْعَمَلُ وَالذَّهَابُ لِقَوْلِهِ تَعَالَى: {وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا}.
وَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا يَحْرُمُ الْبَيْعُ حِينَئِذٍ.
وَقَالَ عَطَاءٌ تَحْرُمُ الصِّنَاعَاتُ كُلُّهَا.
وَقَالَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ عَنِ الزُّهْرِيِّ إِذَا أَذَّنَ الْمُؤَذِّنُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَهْوَ مُسَافِرٌ فَعَلَيْهِ أَنْ يَشْهَدَ.

                                             

Na Kauli ya Allaah (عزّ وجلّ):

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّـهِ

Enyi walioamini! Inaponadiwa kwa ajili ya Swalaah siku ya Ijumaa, kimbilieni kumdhukuru Allaah [Al-Jumu’ah: 9]

 

Na yeyote yu sawa aliyesema kuwa maana ya “kimbilieni” ni kujiandaa kwa kwenda kuswali kama isemavyo Kauli ya Allaah (سبحانه وتعالى):

وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعْيَهَا  

Na anayetaka Aakhirah na akaifanyia juhudi inayostahiki kufanyiwa [Al-Israa: 19]

 

Na Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما) amesema: “Biashara (kuuza) kumekatazwa katika wakati ule wa kuswali.”

 

Na ‘Atwaa amesema: “Aina zote za kazi ni marufuku wakati wa Swalaah ya Ijumaa.”

 

Na Ibraahiym Bin Sa’d amenukuu kutoka kwa Az-Zuhriy: “Iwapo Muadhin kanadi Adhaan siku ya Ijumaa, kwa ajili ya kuswali Swalaah ya Ijumaa, msafiri yeyote ni  sharti ahudhurie Swalaah ya Ijumaa.

 

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ بْنُ مُسْلِمٍ، قَالَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ، قَالَ حَدَّثَنَا عَبَايَةُ بْنُ رِفَاعَةَ، قَالَ أَدْرَكَنِي أَبُو عَبْسٍ وَأَنَا أَذْهَبُ، إِلَى الْجُمُعَةِ فَقَالَ سَمِعْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ‏ "‏ مَنِ اغْبَرَّتْ قَدَمَاهُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ حَرَّمَهُ اللَّهُ عَلَى النَّارِ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu ‘Abs (رضي الله عنه):

 

Nilimsikia Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Yeyote ambaye miguu yake imefunikwa na vumbi kwa ajili ya (jihaad katika) njia ya Allaah ataokolewa na Allaah kutoka katika Moto (wa Jahannam).”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 907

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 31

 

         

 

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، قَالَ الزُّهْرِيُّ عَنْ سَعِيدٍ، وَأَبِي، سَلَمَةَ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ ـ رضى الله عنه ـ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم‏.‏ وَحَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ، قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ أَخْبَرَنِي أَبُو سَلَمَةَ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ، قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَقُولُ ‏ "‏ إِذَا أُقِيمَتِ الصَّلاَةُ فَلاَ تَأْتُوهَا تَسْعَوْنَ، وَأْتُوهَا تَمْشُونَ عَلَيْكُمُ السَّكِينَةُ، فَمَا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا، وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِمُّوا ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Nimemsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema: “Pindi inapoqimiwa Swalaah, msiikimbilie, bali tembeeni kuielekea kwa utulivu; mtakachodiriki swalini, na mtakachokosa timizeni.”

 

 

 

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth:

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth:

 

 

 

 

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَلِيٍّ، قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو قُتَيْبَةَ، قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْمُبَارَكِ، عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي قَتَادَةَ ـ لاَ أَعْلَمُهُ إِلاَّ عَنْ أَبِيهِ ـ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ لاَ تَقُومُوا حَتَّى تَرَوْنِي، وَعَلَيْكُمُ السَّكِينَةُ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia ‘Abdullaah Bin Abi Qataadah 

Kutoka kwa baba yake (رضي الله عنهما):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema:  “Msisimame kwa ajili ya kuswali hadi mtakaponiona mimi, na mzingatie utulivu (na khushuw’ - utulivu).”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 909

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 33

 

 

 

 

 

19-Mlango

 

باب لاَ يُفَرَّقُ بَيْنَ اثْنَيْنِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ

 

Mtu Asiwatenganishe Watu Wawili Waliokaa Pamoja Msitarini Mnamo Siku Za Ijumaa

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدَانُ، قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، قَالَ أَخْبَرَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، عَنْ سَعِيدٍ الْمَقْبُرِيِّ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ ابْنِ وَدِيعَةَ، عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِيِّ، قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ مَنِ اغْتَسَلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، وَتَطَهَّرَ بِمَا اسْتَطَاعَ مِنْ طُهْرٍ، ثُمَّ ادَّهَنَ أَوْ مَسَّ مِنْ طِيبٍ، ثُمَّ رَاحَ فَلَمْ يُفَرِّقْ بَيْنَ اثْنَيْنِ، فَصَلَّى مَا كُتِبَ لَهُ، ثُمَّ إِذَا خَرَجَ الإِمَامُ أَنْصَتَ، غُفِرَ لَهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الْجُمُعَةِ الأُخْرَى ‏"‏‏.‏

         

Amesimulia Salmaan Al-Faarisiyy (رضي الله عنه):

 

“Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Yeyote atakayeoga josho (ghuslu) siku ya Ijumaa, akajisafisha vizuri kadiri iwezekanavyo, akapaka mafuta (katika nywele zake) na akajitia manukato, kisha akaenda kuswali na halazimishi kupita katikati ya watu wawili waliyokaa pamoja (waliyojipanga humo Msikitini kwa ajili ya Swalaah ya Ijumaa,) na akaswali kadiri alivyoandikiwa, na akabakia kimya wakati Imaam anatoa Khutba, ataghufuriwa dhambi zake za baina ya Ijumaa hiyo na Ijumaa iliyopita.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 910

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 34

 

 

 

 

 

 

20-Mlango

 

باب لاَ يُقِيمُ الرَّجُلُ أَخَاهُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَيَقْعُدُ فِي مَكَانِهِ

 

Mtu Yeyote Asimsimamishe Mwenziwe Ili Yeye Akae Mahala Alipokaa Mwenziwe (Yaani Apore Mahala Alipokaa Mwenziwe) Siku Ya Ijumaa Wakati Wa Swalaah Ya Ijumaa

 

 

 

حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ، قَالَ أَخْبَرَنَا مَخْلَدُ بْنُ يَزِيدَ، قَالَ أَخْبَرَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ، قَالَ سَمِعْتُ نَافِعًا، يَقُولُ سَمِعْتُ ابْنَ عُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ يَقُولُ نَهَى النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ يُقِيمَ الرَّجُلُ أَخَاهُ مِنْ مَقْعَدِهِ وَيَجْلِسَ فِيهِ‏.‏ قُلْتُ لِنَافِعٍ الْجُمُعَةَ قَالَ الْجُمُعَةَ وَغَيْرَهَا‏.‏

 

Amesimulia Ibn Jurayj (رضي الله عنه):

 

Nilimsikia Naafi’ akisema: Ibn ’Umar amesema: “Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikataza mtu asimfanye mtu mwingine asimame ili yeye achukue mahala pake.” Mie nikamwambia Naafi’: Je amri hiyo ni kwa Swalaah ya Ijumaa tu?  Akajibu: “Ni kwa Swalaah ya Ijumaa na Swalaah yeyote nyingine.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 911

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 35

 

 

 

 

 

 

21-Mlango

 

باب الأَذَانِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ

Adhaan Siku Ya Ijumaa Kwa Ajili Ya Swalaah Ya Ijumaa

 

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنِ السَّائِبِ بْنِ يَزِيدَ، قَالَ كَانَ النِّدَاءُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ أَوَّلُهُ إِذَا جَلَسَ الإِمَامُ عَلَى الْمِنْبَرِ عَلَى عَهْدِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم وَأَبِي بَكْرٍ وَعُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ فَلَمَّا كَانَ عُثْمَانُ ـ رضى الله عنه ـ وَكَثُرَ النَّاسُ زَادَ النِّدَاءَ الثَّالِثَ عَلَى الزَّوْرَاءِ‏.‏

                                     

Amesimulia As-Saaib Bin Yaziyd (رضي الله عنه):           

 

 

 

Katika uhai wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم), Abu Bakr na ‘Umar (رضي الله عنهما), Swalaah ya Ijumaa ilikuwa ikiadhiniwa wakati Imaam ameketi juu ya membari. Lakini wakati wa Ukhalifa wa ‘Uthmaan (رضي الله عنه), wakati idadi ya Waislamu iliongezeka, iliongezwa Adhaan ya tatu kule Az-Zuwraa.

 

Abu ’Abdillaah amesema: Az-Zuwraa ni mahali katika soko la Madiynah.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 912

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 36

 

 

 

 

 

 

22-Mlango

 

باب الْمُؤَذِّنِ الْوَاحِدِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ

Muadhin Mmoja Siku Ya Ijumaa  

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْعَزِيزِ بْنُ أَبِي سَلَمَةَ الْمَاجِشُونُ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنِ السَّائِبِ بْنِ يَزِيدَ، أَنَّ الَّذِي، زَادَ التَّأْذِينَ الثَّالِثَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ عُثْمَانُ بْنُ عَفَّانَ ـ رضى الله عنه ـ حِينَ كَثُرَ أَهْلُ الْمَدِينَةِ، وَلَمْ يَكُنْ لِلنَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم مُؤَذِّنٌ غَيْرَ وَاحِدٍ، وَكَانَ التَّأْذِينُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ حِينَ يَجْلِسُ الإِمَامُ، يَعْنِي عَلَى الْمِنْبَرِ‏.‏

 

Amesimulia As-Saaib Bin Yaziyd (رضي الله عنه)

 

 

Mtu aliyeongeza idadi ya Adhaan za Swalaah ya Ijumaa kufikia tatu alikuwa ’Uthman bin ’Affaan (رضي الله عنه), ilikuwa zama ambapo idadi ya Waislamu Madiynah  iliongezeka, na katika zama za Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) kulikuwako Muadhini mmoja tu, na ilikuwa ikiadhiniwa pale Imaam alipoketi katika kiti chake juu ya mimbari.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 913

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 37

 

 

 

 

 

 

23-Mlango

 

باب يُؤَذِّنُ الإِمَامُ عَلَى الْمِنْبَرِ إِذَا سَمِعَ النِّدَاءَ

 

Pindi Imaam Anapoketi Juu Ya Mimbari, Hukariri Maneno Ya Adhaan Kila Anapoyasikia

 

 

 

 حَدَّثَنَا ابْنُ مُقَاتِلٍ، قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ عُثْمَانَ بْنِ سَهْلِ بْنِ حُنَيْفٍ، عَنْ أَبِي أُمَامَةَ بْنِ سَهْلِ بْنِ حُنَيْفٍ، قَالَ سَمِعْتُ مُعَاوِيَةَ بْنَ أَبِي سُفْيَانَ،، وَهُوَ جَالِسٌ عَلَى الْمِنْبَرِ، أَذَّنَ الْمُؤَذِّنُ قَالَ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ‏.‏ قَالَ مُعَاوِيَةُ اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ‏.‏ قَالَ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ‏.‏ فَقَالَ مُعَاوِيَةُ وَأَنَا‏.‏ فَقَالَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ‏.‏ فَقَالَ مُعَاوِيَةُ وَأَنَا‏.‏ فَلَمَّا أَنْ قَضَى التَّأْذِينَ قَالَ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم عَلَى هَذَا الْمَجْلِسِ حِينَ أَذَّنَ الْمُؤَذِّنُ يَقُولُ مَا سَمِعْتُمْ مِنِّي مِنْ مَقَالَتِي‏.‏

 

 

Amesimulia Umaamahh Bin Sahl Bin Hunayf (رضي الله عنه):

 

Nilimsikia Mu’aawiyah bin Abi Sufyaan (akikariri maneno ya Adhaan) wakati ameketi juu ya mimbari. Muadhini akinadi Adhaan akisema:

 

اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ‏

Allaahu-Akbar, Allaahu-Akbar,

 

Mu’aawiyah akisema:

 

اللَّهُ أَكْبَرُ اللَّهُ أَكْبَرُ‏.

 

Na Muadhini aliposema:

 

أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ‏.‏

 

Ash-hadu an laa ilaaha illa-Allaah

 

naye akisema: “Na mimi pia nashuhudia.”

 

 Na aliposema:

أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ

 

Ash-hadu anna Muhammadan Rasuwlu-Allaah

 

 Naye akisema: “Na mimi pia.”  

 

Adhaan ilipokwisha kunadiwa, Mu’aawiyah amesema:

 

“Enyi watu! Pindi Muadhini alipoadhini, nilimsikia Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) juu ya mimbari hii hii akisema maneno haya mliyonisikia mimi sasa hivi nikiyakariri.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 914

 

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 38

 

 

 

 

 

24-Mlango

 

باب الْجُلُوسِ عَلَى الْمِنْبَرِ عِنْدَ التَّأْذِينِ

 

Kukaa Juu Ya Mimbari Wakati Adhaan Inaponadiwa      

 

 

 

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، أَنَّ السَّائِبَ بْنَ يَزِيدَ، أَخْبَرَهُ أَنَّ التَّأْذِينَ الثَّانِيَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ أَمَرَ بِهِ عُثْمَانُ حِينَ كَثُرَ أَهْلُ الْمَسْجِدِ، وَكَانَ التَّأْذِينُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ حِينَ يَجْلِسُ الإِمَامُ‏.‏

                               

 Amesimulia As-Saaib Bin Yaziyd (رضي الله عنه):

 

’Uthmaan bin ’Affaan aliongezea Adhaan ya pili siku ya Ijumaa pindi watu walipozidi Msikitini.    Kabla ya hapo Adhaan ya Ijumaa ilikuwa ikinadiwa baada tu ya Imaam kuketi (juu ya mimbari).

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 915

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 39

 

 

 

 

 

 

25-Mlango

 

باب التَّأْذِينِ عِنْدَ الْخُطْبَةِ

 

Kunadi Adhaan Kabla Ya Kutoa Khutba 

 

 

 

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُقَاتِلٍ، قَالَ أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، قَالَ أَخْبَرَنَا يُونُسُ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ سَمِعْتُ السَّائِبَ بْنَ يَزِيدَ، يَقُولُ إِنَّ الأَذَانَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ كَانَ أَوَّلُهُ حِينَ يَجْلِسُ الإِمَامُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ عَلَى الْمِنْبَرِ فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَبِي بَكْرٍ وَعُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ فَلَمَّا كَانَ فِي خِلاَفَةِ عُثْمَانَ ـ رضى الله عنه ـ وَكَثُرُوا، أَمَرَ عُثْمَانُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ بِالأَذَانِ الثَّالِثِ، فَأُذِّنَ بِهِ عَلَى الزَّوْرَاءِ، فَثَبَتَ الأَمْرُ عَلَى ذَلِكَ‏.‏

 

Amesimulia Az-Zuhriyy (رضي الله عنه):

 

 Nilimsikia As-Saaib bin Yaziyd akisema:  “Katika uhai wa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم), Abu Bakr na wa ‘Umar (رضي الله عنهما),  Adhaan ya Swalaah ya Ijumaa ilikuwa ikinadiwa baada ya Imaam kuketi juu ya mimbari. Lakini idadi ya watu ilipoongezeka zama za ukhalifa wa ’Uthmaan (رضي الله عنه), aliasisi ongezo la Adhaan ya tatu (siku za Ijumaa kwa ajili ya Swalaah za Ijumaa), na ilinadiwa kule Az-Zawraa, na hali hiyo mpya ilidumu katika miaka iliyofuata.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth:916

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 40

 

 

 

 

 

 

 

26-Mlango

 

باب الْخُطْبَةِ عَلَى الْمِنْبَرِ

 

Utoaji Wa Khutba Juu Ya Mimbari

 

 

 

وَقَالَ أَنَسٌ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ خَطَبَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى الْمِنْبَرِ.

 

Na Anas (رضي الله عنه) amesema: “Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alitoa Khutba juu ya mimbari.”

 

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدٍ الْقَارِيُّ الْقُرَشِيُّ الإِسْكَنْدَرَانِيُّ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو حَازِمِ بْنُ دِينَارٍ، أَنَّ رِجَالاً، أَتَوْا سَهْلَ بْنَ سَعْدٍ السَّاعِدِيَّ، وَقَدِ امْتَرَوْا فِي الْمِنْبَرِ مِمَّ عُودُهُ فَسَأَلُوهُ عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ وَاللَّهِ إِنِّي لأَعْرِفُ مِمَّا هُوَ، وَلَقَدْ رَأَيْتُهُ أَوَّلَ يَوْمٍ وُضِعَ، وَأَوَّلَ يَوْمٍ جَلَسَ عَلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أَرْسَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم إِلَى فُلاَنَةَ ـ امْرَأَةٍ قَدْ سَمَّاهَا سَهْلٌ ـ ‏"‏ مُرِي غُلاَمَكِ النَّجَّارَ أَنْ يَعْمَلَ لِي أَعْوَادًا أَجْلِسُ عَلَيْهِنَّ إِذَا كَلَّمْتُ النَّاسَ ‏"‏‏.‏ فَأَمَرَتْهُ فَعَمِلَهَا مِنْ طَرْفَاءِ الْغَابَةِ ثُمَّ جَاءَ بِهَا، فَأَرْسَلَتْ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَأَمَرَ بِهَا فَوُضِعَتْ هَا هُنَا، ثُمَّ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم صَلَّى عَلَيْهَا، وَكَبَّرَ وَهْوَ عَلَيْهَا، ثُمَّ رَكَعَ وَهْوَ عَلَيْهَا، ثُمَّ نَزَلَ الْقَهْقَرَى فَسَجَدَ فِي أَصْلِ الْمِنْبَرِ ثُمَّ عَادَ، فَلَمَّا فَرَغَ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ فَقَالَ ‏"‏ أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا صَنَعْتُ هَذَا لِتَأْتَمُّوا وَلِتَعَلَّمُوا صَلاَتِي ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Haazim Bin Dinaar (رضي الله عنه):

 

Watu wengine walikwenda kwa Sahl bin Sa’d As-Saa’idiyy wakamwambia kuwa walikhitilafiana maoni yao kuhusu mbao za mimbari. Walimuuliza kuhusu hizo mbao akasema: “Wa-Allaahi ninajua mbao zilizochongewa mimbari, na bila shaka niliziona siku ya kwanza wakati Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alipoketi juu yake. Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alimwita mwanamke fulani wa ki-Answaariy (na Sahl akataja jina lake), akamwambia: “Mwamrishe mtumwa-seremala wako kunitayarishia vipande vya mbao (yaani mimbari) ambayo nitavikalia wakati wa kuwahutubia watu.” Kwa hivyo alimwamuru mtumwa-seremala wake naye akatengeneza kutoka katika miti ya msituni akamletea (yule mwanamke). Mwanamke akaipeleka ile mimbari kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) ambaye aliamrisha iwekwe hapa. Kisha nikamwona Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) akiswali juu yake na akarukuu  juu yake. Kisha akarudi nyuma, akashuka chini na akasujudu juu ya ardhi karibu na mguu wa mimbari na akapanda tena juu ya mimbari. Baada ya kumaliza Swalaah, aligeuka kuwaelekea watu akasema: “Enyi watu! Nimefanya hivi ili ninyi muweze kuniiga mimi na mjifunze jinsi ninavyoswali.’”  

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 917

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 41

 

         

 

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ، قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي ابْنُ أَنَسٍ، أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ كَانَ جِذْعٌ يَقُومُ إِلَيْهِ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم فَلَمَّا وُضِعَ لَهُ الْمِنْبَرُ سَمِعْنَا لِلْجِذْعِ مِثْلَ أَصْوَاتِ الْعِشَارِ حَتَّى نَزَلَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم فَوَضَعَ يَدَهُ عَلَيْهِ‏.‏ قَالَ سُلَيْمَانُ عَنْ يَحْيَى أَخْبَرَنِي حَفْصُ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَنَسٍ أَنَّهُ سَمِعَ جَابِرًا‏.‏

 

 

Amesimulia Jaabir Bin ‘Abdillaah (رضي الله عنهما):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akisimama karibu na mtende (wakati anatoa Khutba). Wakati alipowekewa mimbari, tukasikia ule mtende unalia kama ngamia  mja mzito hadi Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akateremka kutoka juu ya mimbari na akaweka mkono wake juu yake.   

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 918

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 42

 

                

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ سَالِمٍ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ سَمِعْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم يَخْطُبُ عَلَى الْمِنْبَرِ فَقَالَ ‏ "‏ مَنْ جَاءَ إِلَى الْجُمُعَةِ فَلْيَغْتَسِلْ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Saalim (رضي الله عنه):

 

Baba yangu alisema kuwa: “Nimemsikia Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) anatoa Khutba juu ya mimbari akasema: “Yeyote anayekuja kwa ajili ya Swalaah ya Ijumaa sharti kwanza (kabla hakuja) aoge josho (ghuslu).”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 919

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 43

 

 

 

 

 

 

27-Mlango

 

 

باب الْخُطْبَةِ قَائِمًا

 

 

Kusimama Wima Wakati Wa Kutoa Khutba

 

 

 

وَقَالَ أَنَسٌ بَيْنَا النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَخْطُبُ قَائِمًا.

 

Na Anas akasema: “Pindi Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alipokuwa anatoa Khutba alikuwa anatoa huku akiwa amesimama wima.”

 

 

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ الْقَوَارِيرِيُّ، قَالَ حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ الْحَارِثِ، قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ ـ رضى الله عنهما ـ قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَخْطُبُ قَائِمًا ثُمَّ يَقْعُدُ ثُمَّ يَقُومُ، كَمَا تَفْعَلُونَ الآنَ‏.‏

 

Amesimulia Ibn ’Umar (رضي الله عنهما):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akitoa Khutba huku akiwa kasimama wima kisha hukaa, kisha husimama tena.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 920

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 43

 

 

 

 

 

28-Mlango

 

 

باب يَسْتَقْبِلُ الإِمَامُ الْقَوْمَ وَاسْتِقْبَالِ النَّاسِ الإِمَامَ إِذَا خَطَبَ

 

Watu Kumwelekea Imaam Wakati wa Khutba

 

 

وَاسْتَقْبَلَ ابْنُ عُمَرَ وَأَنَسٌ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ الإِمَامَ.

 

Na Ibn ’Umar na Anas walimwelekea Imaam.         

 

 

حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ فَضَالَةَ، قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامٌ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ هِلاَلِ بْنِ أَبِي مَيْمُونَةَ، حَدَّثَنَا عَطَاءُ بْنُ يَسَارٍ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا سَعِيدٍ الْخُدْرِيَّ، قَالَ إِنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم جَلَسَ ذَاتَ يَوْمٍ عَلَى الْمِنْبَرِ وَجَلَسْنَا حَوْلَهُ‏.‏

 

Amesimulia Abu Sa’iyd Al-Khudriyy (رضي الله عنه):

 

 Siku moja Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) aliketi juu ya mimbari nasi tukakaa kumzunguka yeye.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 921

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 45

 

 

 

 

 

 

29-Mlango

 

مَنْ قَالَ فِي الْخُطْبَةِ بَعْدَ الثَّنَاءِ أَمَّا بَعْدُ

 

Kusema أَمَّا بَعْدُ[1]

(Ammaa Ba’du) Katika Khutba Baada Ya Ath-Thanaa (Kumtukuza Allaah)

 

 

 

رَوَاهُ عِكْرِمَةُ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.

 

Kutoka kwa ‘Ikrimah, kutoka kwa Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما) kwamba Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akisema hivyo katika Khutba baada ya kumhimidi na kumtukuza Allaah.

 

 

وَقَالَ مَحْمُودٌ حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ، قَالَ حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ، قَالَ أَخْبَرَتْنِي فَاطِمَةُ بِنْتُ الْمُنْذِرِ، عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ أَبِي بَكْرٍ، قَالَتْ دَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ ـ رضى الله عنها ـ وَالنَّاسُ يُصَلُّونَ قُلْتُ مَا شَأْنُ النَّاسِ فَأَشَارَتْ بِرَأْسِهَا إِلَى السَّمَاءِ‏.‏ فَقُلْتُ آيَةٌ فَأَشَارَتْ بِرَأْسِهَا أَىْ نَعَمْ‏.‏ قَالَتْ فَأَطَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم جِدًّا حَتَّى تَجَلاَّنِي الْغَشْىُ وَإِلَى جَنْبِي قِرْبَةٌ فِيهَا مَاءٌ فَفَتَحْتُهَا فَجَعَلْتُ أَصُبُّ مِنْهَا عَلَى رَأْسِي، فَانْصَرَفَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَقَدْ تَجَلَّتِ الشَّمْسُ، فَخَطَبَ النَّاسَ، وَحَمِدَ اللَّهَ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ ثُمَّ قَالَ ‏"‏ أَمَّا بَعْدُ ‏"‏‏.‏ قَالَتْ وَلَغِطَ نِسْوَةٌ مِنَ الأَنْصَارِ، فَانْكَفَأْتُ إِلَيْهِنَّ لأُسَكِّتَهُنَّ فَقُلْتُ لِعَائِشَةَ مَا قَالَ قَالَتْ قَالَ ‏"‏ مَا مِنْ شَىْءٍ لَمْ أَكُنْ أُرِيتُهُ إِلاَّ قَدْ رَأَيْتُهُ فِي مَقَامِي هَذَا حَتَّى الْجَنَّةَ وَالنَّارَ، وَإِنَّهُ قَدْ أُوحِيَ إِلَىَّ أَنَّكُمْ تُفْتَنُونَ فِي الْقُبُورِ مِثْلَ ـ أَوْ قَرِيبَ مِنْ ـ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ، يُؤْتَى أَحَدُكُمْ، فَيُقَالُ لَهُ مَا عِلْمُكَ بِهَذَا الرَّجُلِ فَأَمَّا الْمُؤْمِنُ ـ أَوْ قَالَ الْمُوقِنُ شَكَّ هِشَامٌ ـ فَيَقُولُ هُوَ رَسُولُ اللَّهِ، هُوَ مُحَمَّدٌ صلى الله عليه وسلم جَاءَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى فَآمَنَّا وَأَجَبْنَا وَاتَّبَعْنَا وَصَدَّقْنَا‏.‏ فَيُقَالُ لَهُ نَمْ صَالِحًا، قَدْ كُنَّا نَعْلَمُ إِنْ كُنْتَ لَتُؤْمِنُ بِهِ‏.‏ وَأَمَّا الْمُنَافِقُ ـ أَوْ قَالَ الْمُرْتَابُ شَكَّ هِشَامٌ ـ فَيُقَالُ لَهُ مَا عِلْمُكَ بِهَذَا الرَّجُلِ فَيَقُولُ لاَ أَدْرِي، سَمِعْتُ النَّاسَ يَقُولُونَ شَيْئًا فَقُلْتُهُ ‏"‏‏.‏ قَالَ هِشَامٌ فَلَقَدْ قَالَتْ لِي فَاطِمَةُ فَأَوْعَيْتُهُ، غَيْرَ أَنَّهَا ذَكَرَتْ مَا يُغَلِّظُ عَلَيْهِ‏.‏

 

Amesimulia Faatwimah Bint Al-Mundhir (رضي الله عنها):

 

Asmaa bint Abi Bakr Asw-Siwddiyq amesema: “Nilikwenda kwa ’Aaishah pindi watu walikuwa wanaswali. Nikamuuliza: Watu wana mushkil gani? Akaashiria angani kwa kichwa chake. Nikamuuliza ‘Aaishah kwani ipo dalili (ishara)? ‘Aaishah aliinua kichwa kumaanisha Naam. Asmaa akaongeza: Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alirefusha ile Swalaah kiasi kikubwa hadi mimi nikazimia. Kulikuweko kiriba cha maji kando yangu, nikakifungua na nikamwagia maji kichwani kwangu. Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alipomaliza (Swalaah ile) na kupatwa kwa jua kulikuwa kumemalizika, Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) aliwakhutubia watu, akamhimidi Allaah kama alivyostahili na akasema:

 

أَمَّا بَعْدُ

“Ammaa Ba’du.”

 

Asmaa akaendelea kusema: “Baadhi ya wanawake wa ki-Answaariy wakaanza kuongea, niliwageukia ili kuwanyamazisha. Nikamwambia ‘Aaishah:  Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alisema nini? ‘Aaishah akasema: Amesema: “Nimeona vitu katika nyumba hii yangu ambavyo sikuwahi kuoneshwa kabla. (Nimeona) hata Jannah (Pepo) na Moto. Na bila shaka nimeonyeshwa Wahyi kuwa ninyi (watu) mtapewa mitihani makaburini mwenu mithili au karibu na mithili ya mitihani ya Masiyh Ad-Dajjaal.

 

 

(Malaika) watakuja kwa kila mmoja wenu wamuulize: Unajua nini kumhusu mtu huyu (Nabiy Muhammad صلى الله عليه وآله وسلم)? Muumini au Muumini mwenye yaqini (Hisham alikuwa na shaka ipi iliyokuwa sahihi) atasema: Yeye ni Rasuli wa Allaah, naye ni Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم)  aliyetuijia sisi na hoja za wazi na mwongozo. Kwa hivyo tulimuamini yeye, tukakubali mafunzo yake, na tukamfuata na tukaamini mafunzo yake. Kisha Malaika watamwambia: Lala kwa amani, kwani tumejua kuwa wewe bila shaka utamuamini yeye.  Lakini mnafiki na mtu mwenye mashaka (Hishamu hana hakika ni neno lipi lililo sahihi) ataulizwa anajua nini kumhusu mtu huyu (Nabiy Muhammad صلى الله عليه وآله وسلم).   Atasema: Sijui, lakini niliwasikia watu wakisema khabari zake, kwa hivyo nami nilisema sawasawa na hizo khabari.” Hishamu aliendelea kusema: Faatwimah aliniambia mimi kuwa yeye anakumbuka maelezo yale yote kwa moyo, isipokuwa kuhusu mnafiki au mtu mwenye mashaka ataadhibiwa vikali sana.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 922

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 46

 

 

 

 

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَعْمَرٍ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَاصِمٍ، عَنْ جَرِيرِ بْنِ حَازِمٍ، قَالَ سَمِعْتُ الْحَسَنَ، يَقُولُ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ تَغْلِبَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم أُتِيَ بِمَالٍ أَوْ سَبْىٍ فَقَسَمَهُ، فَأَعْطَى رِجَالاً وَتَرَكَ رِجَالاً فَبَلَغَهُ أَنَّ الَّذِينَ تَرَكَ عَتَبُوا، فَحَمِدَ اللَّهَ ثُمَّ أَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ ‏ "‏ أَمَّا بَعْدُ، فَوَاللَّهِ إِنِّي لأُعْطِي الرَّجُلَ، وَأَدَعُ الرَّجُلَ، وَالَّذِي أَدَعُ أَحَبُّ إِلَىَّ مِنَ الَّذِي أُعْطِي وَلَكِنْ أُعْطِي أَقْوَامًا لِمَا أَرَى فِي قُلُوبِهِمْ مِنَ الْجَزَعِ وَالْهَلَعِ، وَأَكِلُ أَقْوَامًا إِلَى مَا جَعَلَ اللَّهُ فِي قُلُوبِهِمْ مِنَ الْغِنَى وَالْخَيْرِ، فِيهِمْ عَمْرُو بْنُ تَغْلِبَ ‏"‏‏.‏ فَوَاللَّهِ مَا أُحِبُّ أَنَّ لِي بِكَلِمَةِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم حُمْرَ النَّعَمِ‏.‏ تَابَعَهُ يُونُسُ‏.‏

 

 

Amesimulia ‘Amr Bin Taghlib (رضي الله عنه):

 

Mali au vitu fulani vililetwa kwa Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) naye akavigawanya. Akawapa baadhi ya watu na wengine hakuwapa. Baadaye akapata khabari kuwa yeye kalaumiwa na wale ambao hawakupewa. Akamhimidi Allaah kisha akamtukuza kisha akasema:

 

أَمَّا بَعْدُ،

Ammaa Ba’du

 

Wa-Allaahi mimi naweza kumpa mtu mmoja na nikamnyima mwingine ingawa yule ambaye sikumpa ni mpendwa zaidi kwangu kuliko yule ninayempa.  Lakini mimi huwapa baadhi yao kwa kuwa ninahisi kuwa hawana subira na hawana kuridhika mioyoni mwao, na siwapi wale wenye subira na ambao wanaridhika na uzuri na utajiri ambao Allaah Ameweka ndani ya nyoyo zao, na ‘Amr bin Taghlib ni mmoja wao.” ‘Amr akaongeza kwa kusema:  Wa-Allaahi, maneno hayo ya Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) ni mazuri kwangu kuliko ngamia wekundu walio wazuri kuliko wote.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 923

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 47

 

 

 

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي عُرْوَةُ، أَنَّ عَائِشَةَ، أَخْبَرَتْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم خَرَجَ ذَاتَ لَيْلَةٍ مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ، فَصَلَّى فِي الْمَسْجِدِ، فَصَلَّى رِجَالٌ بِصَلاَتِهِ فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا، فَاجْتَمَعَ أَكْثَرُ مِنْهُمْ فَصَلَّوْا مَعَهُ، فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا فَكَثُرَ أَهْلُ الْمَسْجِدِ مِنَ اللَّيْلَةِ الثَّالِثَةِ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَصَلَّوْا بِصَلاَتِهِ، فَلَمَّا كَانَتِ اللَّيْلَةُ الرَّابِعَةُ عَجَزَ الْمَسْجِدُ عَنْ أَهْلِهِ حَتَّى خَرَجَ لِصَلاَةِ الصُّبْحِ، فَلَمَّا قَضَى الْفَجْرَ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ، فَتَشَهَّدَ ثُمَّ قَالَ ‏ "‏ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّهُ لَمْ يَخْفَ عَلَىَّ مَكَانُكُمْ، لَكِنِّي خَشِيتُ أَنْ تُفْرَضَ عَلَيْكُمْ فَتَعْجِزُوا عَنْهَا ‏"‏‏.‏ تَابَعَهُ يُونُسُ‏.‏

 

 

Amesimulia ‘Aaishah (رضي الله عنها):

 

 

Wakati mmoja katikati ya usiku Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alikwenda nje akaswali Msikitini, na baadhi ya watu wakaswali pamoja naye. Asubuhi iliyofuata watu waliongelea khabari hizi na kwa hivyo watu zaidi wakakusanyika na wakaswali pamoja naye (katika usiku wa pili).

 

Asubuhi wakaeneza khabari, na kwa hiyo mnamo usiku wa tatu idadi ya watu ikaongezeka kiasi kikubwa. Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuja nje nao wakaswali nyuma yake. Mnamo usiku wa nne Msikiti ulijaa wingi wa watu hadi Msikiti ukashindwa kuwatosha. Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuja nje kwa Swalaah ya Alfajiri tu, alipomaliza kuwaswalisha aliwaelekea watu na akaisoma Tashahhud

 

(أَشْـهَدُ أَنْ لا إِلـهَ إِلاّ اللهُ أَشْـهَدُ انَّ مُحَمدا رَسُول الله)

(Ninashuhudia kuwa apana mwabudiwa wa haki isipokuwa Allaah na kuwa Muhammad ni Rasuli Wake) kisha akasema:

 

أَمَّا بَعْدُ،

Ammaa Ba’du

 

Hakika kuwepo kwenu wakati wa usiku haukukuweza kufichika kwangu, lakini mimi nikahofia asaa Swalaah hiyo (Swalaah hiyo ya Tahajjud) huenda ikafanywa kuwa ya waajib nanyi huenda mkashindwa kuendelea kuitekeleza”.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 924

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 48

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ، قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ أَخْبَرَنِي عُرْوَةُ، عَنْ أَبِي حُمَيْدٍ السَّاعِدِيِّ، أَنَّهُ أَخْبَرَهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَامَ عَشِيَّةً بَعْدَ الصَّلاَةِ، فَتَشَهَّدَ وَأَثْنَى عَلَى اللَّهِ بِمَا هُوَ أَهْلُهُ ثُمَّ قَالَ ‏"‏ أَمَّا بَعْدُ ‏"‏‏.‏ تَابَعَهُ أَبُو مُعَاوِيَةَ وَأَبُو أُسَامَةَ عَنْ هِشَامٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي حُمَيْدٍ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏"‏ أَمَّا بَعْدُ ‏"‏‏.‏ تَابَعَهُ الْعَدَنِيُّ عَنْ سُفْيَانَ فِي أَمَّا بَعْدُ‏.‏

 

Amesimulia Abu Humayd As-Saa’idiyy (رضي الله عنه):

 

Usiku mmoja Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alisimama baada ya Swalaah akasoma Tashahhud

(أَشْـهَدُ أَنْ لا إِلـهَ إِلاّ اللهُ أَشْـهَدُ انَّ مُحَمدا رَسُول الله)

(Ninashuhudia kuwa apana mwabudiwa wa haki isipokuwa Allaah na kuwa Muhammad ni Rasuli Wake)

 

kisha akamtukuza Allaah kama Anavyostahiki akasema:

 

أَمَّا بَعْدُ،

Amma Ba’du

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 925

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 49

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو الْيَمَانِ، قَالَ أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ حُسَيْنٍ، عَنِ الْمِسْوَرِ بْنِ مَخْرَمَةَ، قَالَ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم فَسَمِعْتُهُ حِينَ تَشَهَّدَ يَقُولُ ‏ "‏ أَمَّا بَعْدُ ‏"‏‏.‏ تَابَعَهُ الزُّبَيْدِيُّ عَنِ الزُّهْرِيِّ‏.‏

 

Amesimulia Miswar Bin Makhramah (رضي الله عنه):

 

Siku moja Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alisimama kutoa Khutba na nilimsikia baada ya Tashahhud akisema:

 

 

أَمَّا بَعْدُ،

Amma Ba’du

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 927

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 51

 

 

 

 

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبَانَ، قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ الْغَسِيلِ، قَالَ حَدَّثَنَا عِكْرِمَةُ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ـ رضى الله عنهما ـ قَالَ صَعِدَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم الْمِنْبَرَ وَكَانَ آخِرَ مَجْلِسٍ جَلَسَهُ مُتَعَطِّفًا مِلْحَفَةً عَلَى مَنْكِبَيْهِ، قَدْ عَصَبَ رَأْسَهُ بِعِصَابَةٍ دَسِمَةٍ، فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ ثُمَّ قَالَ ‏"‏ أَيُّهَا النَّاسُ إِلَىَّ ‏"‏‏.‏ فَثَابُوا إِلَيْهِ ثُمَّ قَالَ ‏"‏ أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ هَذَا الْحَىَّ مِنَ الأَنْصَارِ يَقِلُّونَ، وَيَكْثُرُ النَّاسُ، فَمَنْ وَلِيَ شَيْئًا مِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه وسلم فَاسْتَطَاعَ أَنْ يَضُرَّ فِيهِ أَحَدًا أَوْ يَنْفَعَ فِيهِ أَحَدًا، فَلْيَقْبَلْ مِنْ مُحْسِنِهِمْ، وَيَتَجَاوَزْ عَنْ مُسِيِّهِمْ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Ibn ‘Abbaas (رضي الله عنهما):

 

Wakati mmoja Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alipanda mimbari na ilikuwa mkusanyiko wa mwisho alioshiriki. Alikuwa kafunika bega lake kwa joho kubwa na akakifunga kichwa chake kwa bendeji yenye mafuta. Alimhimidi Allaah na kumtukuza kisha akasema: “Enyi watu, njooni kwangu.”  Watu watu wakaja wakakusanyika na kumzunguka kisha akasema:

 

أَمَّا بَعْدُ،

Amma Ba’du

 

Kuanzia sasa na kuendelea wa-Answaari  watapungua na watu wengine wataongezeka. Kwa hiyo yeyote atakayekuwa mtawala wa Ummah wa Muhammad (صلى الله عليه وآله وسلم) akawa na uwezo kuwadhuru au kuwanufaisha watu, basi sharti ayakubali mema kutoka kwa wakarimu watokao kwao (wa-Answaari)  na asamehe dosari za wakosefu wao.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 927

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 51

 

 

 

 

 

 

30-Mlango

 

 باب الْقَعْدَةِ بَيْنَ الْخُطْبَتَيْنِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ

 

Kuketi Baina Ya Khutba Mbili (Katika Khutba Ya Swalaah Ya Ijumaa)

 

 

 

 حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ الْمُفَضَّلِ، قَالَ حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ كَانَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَخْطُبُ خُطْبَتَيْنِ يَقْعُدُ بَيْنَهُمَا‏.‏

 

Amesimulia ‘Abdullaah Bin ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم)  alikuwa akitoa Khutba mbili na alikuwa akiketi baina ya hizo Khutba mbili.      

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 928

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 52

 

 

 

 

 

 

 

31-Mlango

 

 باب الاِسْتِمَاعِ إِلَى الْخُطْبَةِ

Kusikiliza Khutba (Katika Swalaah Ya Ijimaa)

 

 

 

 

حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الأَغَرِّ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ قَالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم ‏ "‏ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْجُمُعَةِ، وَقَفَتِ الْمَلاَئِكَةُ عَلَى باب الْمَسْجِدِ يَكْتُبُونَ الأَوَّلَ فَالأَوَّلَ، وَمَثَلُ الْمُهَجِّرِ كَمَثَلِ الَّذِي يُهْدِي بَدَنَةً، ثُمَّ كَالَّذِي يُهْدِي بَقَرَةً، ثُمَّ كَبْشًا، ثُمَّ دَجَاجَةً، ثُمَّ بَيْضَةً، فَإِذَا خَرَجَ الإِمَامُ طَوَوْا صُحُفَهُمْ، وَيَسْتَمِعُونَ الذِّكْرَ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Inapojiri siku ya Ijumaa Malaika husimama kwenye lango la Msikiti wakiandika majina ya watu wanaokuja Msikitini kwa mfululizo kufuatana na kuwasili kwao. Mfano wa mmoja anayeingia Msikitini mapema kuliko watu wote, huo ni mfano wa anayetoa ngamia (kama Swadaqah). Yule afuatiaye kuingia Msikitini ni kama yule anayetoa ng’ombe (kama swadaqh), na anayefuata, kama kondoo dume, na kisha kuku na kisha yai. Pindi Imaam anapokuja (kwa ajili ya kuswalisha Swalaah ya Ijumaa), wao (Malaika) huzikunja sahifa zao na kusikiliza Khutba.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 929

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 53

 

 

 

 

 

 

 

32-Mlango

 

 باب إِذَا رَأَى الإِمَامُ رَجُلاً جَاءَ وَهْوَ يَخْطُبُ أَمَرَهُ أَنْ يُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ

 

Pindi Imaam Akimwona Mtu Anaingia Msikitini Wakati Anatoa Khutba, Sharti Amuamuru Kuswali Rakaa Mbili Kabla Hajaketi

 

 

 

حَدَّثَنَا أَبُو النُّعْمَانِ، قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ، عَنْ عَمْرِو بْنِ دِينَارٍ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ جَاءَ رَجُلٌ وَالنَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَخْطُبُ النَّاسَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقَالَ ‏"‏ أَصَلَّيْتَ يَا فُلاَنُ ‏"‏‏.‏ قَالَ لاَ‏.‏ قَالَ ‏"‏ قُمْ فَارْكَعْ ‏"‏‏.                   

 

Amesimulia Jaabir Bin ‘Abdillaah ((رضي الله عنهما):

 

Mtu mmoja aliingia Msikitini wakati Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alipokuwa akitoa Khutba siku ya Ijumaa. Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alimuuliza: “Umeswali?” Yule mtu akasema hajaswali. Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akamwambia: “Simama uswali.” (Rakaa mbili).

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 930

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 54

 

 

 

 

 

 

33-Mlango

 

باب مَنْ جَاءَ وَالإِمَامُ يَخْطُبُ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ

 

Yeyote Anayeingia Msikitini Wakati Imaam  Anatoa Khutba Sharti Aswali Rakaa Mbili Nyepesi

 

 

 

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ عَمْرٍو، سَمِعَ جَابِرًا، قَالَ دَخَلَ رَجُلٌ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَالنَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَخْطُبُ فَقَالَ ‏"‏ أَصَلَّيْتَ ‏"‏‏.‏ قَالَ لاَ‏.‏ قَالَ ‏"‏ فَصَلِّ رَكْعَتَيْنِ ‏"‏‏.‏

 

Amesimulia Jaabir (رضي الله عنه):

 

Mtu mmoja aliingia Msikitini wakati Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) anatoa Khutba. Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akamuuliza: “Je, umeswali?” Yule mtu akasema hajaswali. Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akamwambia: “Swali rakaa mbili”.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 931

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 55

 

 

 

 

 

 

34-Mlango

 

 باب رَفْعِ الْيَدَيْنِ فِي الْخُطْبَةِ

Kunyanyua Mikono Wakati Wa Khutba  

 

 

 

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ، عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ، عَنْ أَنَسٍ،‏.‏ وَعَنْ يُونُسَ، عَنْ ثَابِتٍ، عَنْ أَنَسٍ، قَالَ بَيْنَمَا النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَخْطُبُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ إِذْ قَامَ رَجُلٌ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ، هَلَكَ الْكُرَاعُ، وَهَلَكَ الشَّاءُ، فَادْعُ اللَّهَ أَنْ يَسْقِيَنَا‏.‏ فَمَدَّ يَدَيْهِ وَدَعَا‏.‏

 

Amesimulia Anas (رضي الله عنه):

 

Pindi Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alipokuwa akitoa Khutba siku ya Ijumaa mtu mmoja alisimama akasema: “Ee Rasuli wa Allaah! mifugo na kondoo imeangamia, kwa hivyo naomba tuombee kwa Allaah ili mvua inyeshe.” Kwa hivyo Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) aliinua mikono yake juu na akamwomba Allaah mvua.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 932

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 56

 

 

 

 

 

 

35-Mlango

 

باب الاِسْتِسْقَاءِ فِي الْخُطْبَةِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ

 

Istisqaa (Kumuomba Allaah Mvua) Ndani Ya Khutba Siku Ya Ijumaa          

 

 

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ الْمُنْذِرِ، قَالَ حَدَّثَنَا الْوَلِيدُ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَمْرٍو، قَالَ حَدَّثَنِي إِسْحَاقُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي طَلْحَةَ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ أَصَابَتِ النَّاسَ سَنَةٌ عَلَى عَهْدِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم فَبَيْنَا النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم يَخْطُبُ فِي يَوْمِ جُمُعَةٍ قَامَ أَعْرَابِيٌّ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ هَلَكَ الْمَالُ وَجَاعَ الْعِيَالُ، فَادْعُ اللَّهَ لَنَا‏.‏ فَرَفَعَ يَدَيْهِ، وَمَا نَرَى فِي السَّمَاءِ قَزَعَةً، فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ مَا وَضَعَهَا حَتَّى ثَارَ السَّحَابُ أَمْثَالَ الْجِبَالِ، ثُمَّ لَمْ يَنْزِلْ عَنْ مِنْبَرِهِ حَتَّى رَأَيْتُ الْمَطَرَ يَتَحَادَرُ عَلَى لِحْيَتِهِ صلى الله عليه وسلم فَمُطِرْنَا يَوْمَنَا ذَلِكَ، وَمِنَ الْغَدِ، وَبَعْدَ الْغَدِ وَالَّذِي يَلِيهِ، حَتَّى الْجُمُعَةِ الأُخْرَى، وَقَامَ ذَلِكَ الأَعْرَابِيُّ ـ أَوْ قَالَ غَيْرُهُ ـ فَقَالَ يَا رَسُولَ اللَّهِ، تَهَدَّمَ الْبِنَاءُ وَغَرِقَ الْمَالُ، فَادْعُ اللَّهَ لَنَا‏.‏ فَرَفَعَ يَدَيْهِ، فَقَالَ ‏ "‏ اللَّهُمَّ حَوَالَيْنَا، وَلاَ عَلَيْنَا ‏"‏‏.‏ فَمَا يُشِيرُ بِيَدِهِ إِلَى نَاحِيَةٍ مِنَ السَّحَابِ إِلاَّ انْفَرَجَتْ، وَصَارَتِ الْمَدِينَةُ مِثْلَ الْجَوْبَةِ، وَسَالَ الْوَادِي قَنَاةُ شَهْرًا، وَلَمْ يَجِئْ أَحَدٌ مِنْ نَاحِيَةٍ إِلاَّ حَدَّثَ بِالْجَوْدِ‏.‏

                        

Amesimulia Anas Bin Maalik (رضي الله عنه):

 

Siku moja wakati wa uhai wa Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم), watu waliathiriwa na ukame (njaa). Pindi Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) alipokuwa akitoa Khutba siku ya Ijumaa, Bedui mmoja alisimama akasema: “Ee Rasuli wa Allaah! Mali zetu zinaangamia, na watoto wetu wana njaa, basi tuombee kwa Allaah (Aturemshie mvua).” Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akanyanyua mikono yake. Wakati huo hakukuweko hata dalili za mawingu angani. Basi naapa kwa Ambaye roho yangu iko mikononi Mwake, mara aliposhusha mikono yake, mawingu yakakusanyika kama milima, na kabla hajashuka chini kutoka juu ya mimbari, niliiona mvua inanyeshea ndevu za Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم). Mvua ikatunyeshea siku ile, siku iliyofuata, na siku ya tatu yake, na ya nne yake hadi Ijumaa iliyofuata. Bedui yule yule au mwingine alisimama akasema: “Ee Rasuli wa Allaah! Nyumba zimeporomoka, mali zetu (mifugo) imezama, basi tuombee kwa Allaah (Atulinde).” Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akanyanyua mikono yake na akasema:

 

اللَّهُمَّ حَوَالَيْنَا، وَلاَ عَلَيْنَا

 “O Allaah! Kutuzunguka na siyo juu yetu.”

Kwa hivyo kila upande alikoelekeza mikono yake, mawingu yalitawanyika na dalili za mvua zikatoweka, na anga ya Madiynah ikakauka kama shimo katikati ya mawingu. Bonde la Qanaat likabakia limefurika. Kwa mwezi mmoja hakuna mtu aliyekuja kutoka nje, bali aliongelea kuhusu mvua hiyo iliyomiminika kwa wingi.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 933

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 57

 

 

 

 

 

36-Mlango

 

 باب الإِنْصَاتِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَالإِمَامُ يَخْطُبُ

 

Ni Sharti Kukaa Kimya Na Kusikiliza Wakati Imaam Anatoa Khutba Siku Ya Ijumaa

 

 

 

وَإِذَا قَالَ لِصَاحِبِهِ أَنْصِتْ. فَقَدْ لَغَا.

Na iwapo mtu mmoja atasema kwa mwenziwe: “Nyamaza kimya wewe usikilize!” Basi hata hivyo atakuwa anatenda kosa ambalo litampunguzia thawabu.

 

وَقَالَ سَلْمَانُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُنْصِتُ إِذَا تَكَلَّمَ الإِمَامُ.

 Kutoka kwa Salmaan: Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Inapasa kukaa kimya na kusikiliza na anapokhutubia Imaam.”

 

 

         

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، قَالَ حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ أَخْبَرَنِي سَعِيدُ بْنُ الْمُسَيَّبِ، أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ، أَخْبَرَهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ ‏ "‏ إِذَا قُلْتَ لِصَاحِبِكَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ أَنْصِتْ‏.‏ وَالإِمَامُ يَخْطُبُ فَقَدْ لَغَوْتَ ‏"‏‏.‏

                                               

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) amesema: “Wakati Imaam anatoa Khutba nawe unamwambia mwenzio akae kimya na kusikiliza, basi bila shaka wewe umefanya tendo ovu.”

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 934

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 58

 

 

 

 

 

 

37-Mlango

 

باب السَّاعَةِ الَّتِي فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ

 

Saa Moja Tu (Ya Wasaa Muafaka) Katika Siku Ya Ijumaa (Kutaqabaliwa Du’aa)                

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ أَبِي الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم ذَكَرَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ فَقَالَ ‏ "‏ فِيهِ سَاعَةٌ لاَ يُوَافِقُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ، وَهْوَ قَائِمٌ يُصَلِّي، يَسْأَلُ اللَّهَ تَعَالَى شَيْئًا إِلاَّ أَعْطَاهُ إِيَّاهُ ‏"‏‏.‏ وَأَشَارَ بِيَدِهِ يُقَلِّلُهَا‏.‏

                            

Amesimulia Abu Hurayrah (رضي الله عنه):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alivyokiongelea habari ya Ijumaa amesema: “Ipo saa (upo wasaa muafaka) mnamo siku ya Ijumaa ambapo endapo Mwislamu ataipata saa hiyo wakati anaposwali, na akiomba kutoka kwa Allaah jambo, bila shaka atatakabaliwa ombi lake.” Na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akaonyesha ufupi wa hiyo saa kwa mikono yake.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 935

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 59

 

 

 

 

 

 

38-Mlango

 

 باب إِذَا نَفَرَ النَّاسُ عَنِ الإِمَامِ فِي صَلاَةِ الْجُمُعَةِ فَصَلاَةُ الإِمَامِ وَمَنْ بَقِيَ جَائِزَةٌ

 

Endapo Watu Wengine Watamuacha Imaam Wakati Wa Swalaah Ya Ijumaa, Basi Swalaah Ya Watu Wanaobakia Na Imaam Inaruhusiwa

 

 

 

حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ عَمْرٍو، قَالَ حَدَّثَنَا زَائِدَةُ، عَنْ حُصَيْنٍ، عَنْ سَالِمِ بْنِ أَبِي الْجَعْدِ، قَالَ حَدَّثَنَا جَابِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ بَيْنَمَا نَحْنُ نُصَلِّي مَعَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم إِذْ أَقْبَلَتْ عِيرٌ تَحْمِلُ طَعَامًا، فَالْتَفَتُوا إِلَيْهَا حَتَّى مَا بَقِيَ مَعَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم إِلاَّ اثْنَا عَشَرَ رَجُلاً، فَنَزَلَتْ هَذِهِ الآيَةُ  وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا}

 

Amesimulia Jaabir Bin ‘Abdillaah (رضي الله عنهما):

  

Wakati tulipokuwa tukiswalishwa na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) (Khutba ya Ijumaa na Swalaah) ngamia kadhaa waliobebeshwa vyakula waliwasili (kutoka Sham). Watu wakachepua usikivu wao kwa hao ngamia (wakaondoka Msikitini), na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) akabakia na watu kumi na mbili tu, hapo Aayah ikateremka:

 

وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا ۚ قُلْ مَا عِندَ اللَّـهِ خَيْرٌ مِّنَ اللَّـهْوِ وَمِنَ التِّجَارَةِ ۚ وَاللَّـهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ﴿١١﴾

Na wanapoona tijara au pumbao wanaikimbilia, na wanakuacha umesimama. Sema: Yaliyoko kwa Allaah ni bora zaidi kuliko pumbao na tijara, na Allaah ni Mbora wa wenye kuruzuku. [Al-Jumu’ah: 11]

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 936

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 60

 

 

 

 

 

 

39-Mlango

 

باب الصَّلاَةِ بَعْدَ الْجُمُعَةِ وَقَبْلَهَا

 

Kuswali Kabla Na Baada Ya Swalaah Ya Ijumaa

 

 

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم كَانَ يُصَلِّي قَبْلَ الظُّهْرِ رَكْعَتَيْنِ، وَبَعْدَهَا رَكْعَتَيْنِ، وَبَعْدَ الْمَغْرِبِ رَكْعَتَيْنِ فِي بَيْتِهِ، وَبَعْدَ الْعِشَاءِ رَكْعَتَيْنِ وَكَانَ لاَ يُصَلِّي بَعْدَ الْجُمُعَةِ حَتَّى يَنْصَرِفَ فَيُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ‏.‏

 

Amesimulia ‘Abdullaah Bin ‘Umar (رضي الله عنهما):

 

Rasuli wa Allaah (صلى الله عليه وآله وسلم) alikuwa akiswali Rakaa mbili kabla ya Swalaah ya Adhuhuri na Rakaa mbili baada yake, Pia alikuwa akiswali Rakaa mbili baada ya Swalaah ya Magharibi nyumbani kwake na Rakaa mbili baada ya Swalaah ya ‘Ishaa. Hakuwa anaswali baada ya Swalaah ya Ijumaa mpaka alipoondoka (kutoka Msikitini) halafu aliswali Rakaa mbili nyumbani kwake.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 937

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 61

 

 

 

 

 

40-Mlango

 

بَابُ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى: {فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلاَةُ فَانْتَشِرُوا فِي الأَرْضِ وَابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ}

 

Kauli ya Allaah (سبحانه وتعالى):

 

 فَإِذَا قُضِيَتِ الصَّلَاةُ فَانتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَابْتَغُوا مِن فَضْلِ اللَّـهِ وَاذْكُرُوا اللَّـهَ كَثِيرًا لَّعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴿١٠﴾

Na inapomalizika Swalaah, tawanyikeni katika ardhi, na tafuteni katika fadhila za Allaah, na mdhukuruni Allaah sana ili mpate kufaulu. [Al-Jumu’ah: 10]

 

 

 

 

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو غَسَّانَ، قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو حَازِمٍ، عَنْ سَهْلٍ، قَالَ كَانَتْ فِينَا امْرَأَةٌ تَجْعَلُ عَلَى أَرْبِعَاءَ فِي مَزْرَعَةٍ لَهَا سِلْقًا، فَكَانَتْ إِذَا كَانَ يَوْمُ جُمُعَةٍ تَنْزِعُ أُصُولَ السِّلْقِ فَتَجْعَلُهُ فِي قِدْرٍ، ثُمَّ تَجْعَلُ عَلَيْهِ قَبْضَةً مِنْ شَعِيرٍ تَطْحَنُهَا، فَتَكُونُ أُصُولُ السِّلْقِ عَرْقَهُ، وَكُنَّا نَنْصَرِفُ مِنْ صَلاَةِ الْجُمُعَةِ فَنُسَلِّمُ عَلَيْهَا، فَتُقَرِّبُ ذَلِكَ الطَّعَامَ إِلَيْنَا فَنَلْعَقُهُ، وَكُنَّا نَتَمَنَّى يَوْمَ الْجُمُعَةِ لِطَعَامِهَا ذَلِكَ‏.‏

 

Amesimulia Sahl bin Sa’ad (رضي الله عنه):

 

Kulikuweko mwanamke miongoni mwetu aliyekuwa na shamba, na alikuwa akipanda silq (aina ya mboga) kwenye kingo za vijito shambani kwake. Siku za Ijumaa alikuwa aking’oa hiyo mboga (silq) kutoka kwenye mizizi, na akawa anaweka mizizi kwenye chungu. Kisha akawa anaweka mkono mmoja wa unga wa shayiri iliyosagwa juu yake na anaipika. Mizizi ya hiyo silq ilikuwa badala ya nyama. Baada ya kumaliza Swalaah ya Ijumaa tulikuwa tunakwenda kumwamkia, naye alikuwa akitupa kile chakula ambacho tulikuwa tunakula kwa mikono. Na kwa sababu ya chakula kile, tulikuwa tunaingojea siku ya Ijumaa kwa hamu.   

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 938

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 62

 

            

 

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، قَالَ حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ سَهْلٍ، بِهَذَا وَقَالَ مَا كُنَّا نَقِيلُ وَلاَ نَتَغَدَّى إِلاَّ بَعْدَ الْجُمُعَةِ‏.‏

     

Amesimulia Sahl (رضي الله عنه):

 

Kama hapo juu ikaweko na nyongeza:

 

Tulikuwa hatulali usingizi wa mchana wala kula chakula isipokuwa baada ya kuswali Swalaah ya Ijumaa.

 

 

 

 

41-Mlango

 

باب الْقَائِلَةِ بَعْدَ الْجُمُعَةِ

 

Kulala Usingizi Wa Mchana Baada Ya Swalaah Ya Ijumaa

 

 

           

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عُقْبَةَ الشَّيْبَانِيُّ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ الْفَزَارِيُّ، عَنْ حُمَيْدٍ، قَالَ سَمِعْتُ أَنَسًا، يَقُولُ كُنَّا نُبَكِّرُ إِلَى الْجُمُعَةِ ثُمَّ نَقِيلُ‏.‏                                              

Amesimulia Anas (رضي الله عنه):

 

Tulikuwa tunaswali Swalaah ya Ijumaa mapema kisha tunalala usingizi wa mchana.         

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 940

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 64

 

       

 

 

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ، قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو غَسَّانَ، قَالَ حَدَّثَنِي أَبُو حَازِمٍ، عَنْ سَهْلٍ، قَالَ كُنَّا نُصَلِّي مَعَ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم الْجُمُعَةَ ثُمَّ تَكُونُ الْقَائِلَةُ‏.‏

 

Amesimulia Sahl (رضي الله عنه):

 

Tulikuwa tunaswali Swalaah ya Ijumaa pamoja na Nabiy (صلى الله عليه وآله وسلم) na baada ya hapo tunalala usingizi wa mchana.

 

Swahiyh Al-Bukhaariy: Hadiyth: 941

Mjalada: 2

 

Kitabu: 11

 

Hadiyth: 65

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

[1] Amma ba’adu Maana yake: Chochote kinachokuja baada, na ni usemi  unaotenganisha utangulizi kutoka katika kadhia kuu katika khutba, huo utangulizi huwa aghlabu unahusika na kumhimidi Allaah na kumtukuza.

 

 

Share